Art. 618. Pojęcie powinowactwa
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
§ 1. Z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Trwa ono mimo ustania małżeństwa.
§ 2. Linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa.
Komentarz redakcyjny
Powinowactwo trwa ono mimo ustania małżeństwa w następstwie śmierci jednego z małżonków, uznania małżonka za zmarłego lub rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Na powinowactwo nie ma wpływu separacja prawna, a tym bardziej faktyczna. Od ustania małżeństwa należy odróżnić jego unieważnienie, z czym łączy się – co do zasady – zniesienie ex tunc skutków jego zawarcia. Powinowactwo nie jest tutaj wyjątkiem, a więc unieważnienie małżeństwa powoduje uchylenie stosunku powinowactwa.
Powinowactwo nie zachodzi pomiędzy:
- małżonkami, którzy nie będąc krewnym ani powinowatymi są po prostu względem siebie małżonkami w stosunku małżeństwa,
- małżonkiem a małżonkiem krewnego drugiego małżonka,
- krewnymi jednego małżonka a krewnymi drugiego małżonka,
- pomiędzy jednym małżonkiem a powinowatymi drugiego małżonka w przypadku ustania małżeństwa i wstąpienia w drugi związek małżeństwa przez co stosunki powinowactwa z pierwszego małżeństwa istnieją nadal a jednocześnie nawiązane zostały nowe stosunki powinowactwa; identycznie i z tego samego powodu nie powstaje stosunek powinowactwa pomiędzy powinowatymi jednego małżonka a powinowatymi drugiego małżonka.
Powinowactwo, tak jak i pokrewieństwo, określa się według linii i stopnia przy czym w § 2 omawianego artykułu zawarta jest ważna wskazówka, że dokonuje się tego według linii i stopnia pokrewieństwa. Zatem powinowactwo w linii prostej istnieje między małżonkiem a krewnymi w linii prostej (wstępnymi i zstępnymi) drugiego małżonka, zaś powinowactwo w linii bocznej występuje między małżonkiem a krewnymi w linii bocznej drugiego małżonka.
„Stopień powinowactwa odpowiada stopniowi, w którym współmałżonek pozostaje w stosunku do swych krewnych. W konsekwencji przyjęcia takiego systemu mąż jest np. w stosunku do ojca żony (teścia) powinowatym w linii prostej I stopnia, a w stosunku do rodzeństwa żony – powinowatym w linii bocznej II stopnia. Pasierb w stosunku do ojczyma jest powinowatym w linii prostej I stopnia (J. Winiarz [w:] System … s. 49).
Powinowactwo wywiera doniosłe skutki nie tylko w prawie rodzinnym, ale i w całym systemie prawnym.