Art. 48. Odpowiednie stosowanie przepisów o wspólności ustawowej
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Do ustanowionej umową wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej, z zachowaniem przepisów niniejszego oddziału.
Komentarz redakcyjny
Małżonkowie, zachowując co do zasady wspólnotę majątkową, mogą dokonywać jej modyfikacji w granicach zakreślonych w art. 48–50 k.r.o.
Zmiany mogą iść w dwóch kierunkach. Umową majątkową małżonkowie mogą wspólność ustawową ograniczyć lub rozszerzyć. Stwierdzenie to odnosi się do zmiany przynależności konkretnych praw i przedmiotów majątkowych. Odmiennie zatem od ustawowych zasad określonych w art. 31–34 k.r.o., mogą określone prawo, które według ustawowych zasad przynależy do majątku wspólnego, włączyć do majątku osobistego i odwrotnie. Prawo, które ustawodawca zakwalifikował do majątku osobistego, małżonkowie mogą zaliczyć do ich majątku wspólnego. Przykładowo dochody z majątku osobistego ustawa na podstawie art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. zalicza do majątku wspólnego. Małżonkowie mogą umową majątkową wspólność ustawową ograniczyć poprzez zakwalifikowanie dochodów z majątku wspólnego do majątku osobistego. Poprzez rozszerzenie wspólności ustawowej małżonkowie prawa majątkowe określone w art. 33 k.r.o. zaliczają, odmiennie niż ustawa, nie do majątku osobistego, a do majątku wspólnego, np. prawa autorskie i pokrewne przyporządkowują łączącej ich wspólności.
Odwołaniem do odpowiedniego stosowania do umownej wspólności przepisów o ustroju ustawowym przesądzona została kwestia bezudziałowego charakteru tejże wspólności. Z tego wynika, że do umownej wspólności mają wprost zastosowanie art. 35 i art. 42 k.r.o. Spośród innych uregulowań poświęconych ustrojowi ustawowemu, które znajdują wprost zastosowanie do wspólności umownej, należy wskazać na:
– art. 34[1] k.r.o. wprowadzający ochronę współposiadania między małżonkami,
– art. 36 k.r.o. określający zarząd majątkiem wspólnym,
– art. 36[1] k.r.o. uprawniający małżonka do sprzeciwu w zakresie podejmowanych przez współmałżonka czynności prawnych,
– art. 37 k.r.o. przewidujący wypadki obligatoryjnej zgody drugiego małżonka na dokonanie określonych czynności prawnych,
– art. 38 k.r.o. chroniący osobę trzecią przed skutkami nieważności czynności prawnej dokonanej bez wymaganej zgody drugiego małżonka,
– art. 39 k.r.o. przewidujący ingerencję sądu w razie sporu małżonków co do zawarcia czynności prawnej,
– art. 40 k.r.o. określający przesłanki pozbawienia lub ograniczenia małżonka w zarządzie majątkiem wspólnym,