Art. 21. Odpowiednie stosowanie przepisów o rozwodzie

Komentarz redakcyjny

Prawomocny wyrok unieważniający małżeństwo ma charakter konstytutywny, kształtujący nowy stan prawny.

W zakresie skutków wyroku łączą się z nim dwojakiego rodzaju konsekwencje. Z zasady orzeczenie wywołuje skutki z mocą wsteczną (ex tunc), znosząc skutki zawarcia małżeństwa aż do chwili jego zawarcia. Wyjątkiem są stosunki małżonków do wspólnych dzieci oraz stosunki majątkowe między małżonkami. W tych dwóch przypadkach stosuje się odpowiednio przepisy o rozwodzie, co oznacza, że skutki w tym zakresie rozciągają się na przyszłość (ex nunc).

Skuteczność wyroku ex tunc oznacza w szczególności, że:

1. małżonkowie powracają do stanu cywilnego sprzed zawarcia unieważnionego małżeństwa oraz do nazwisk noszonych przed zawarciem małżeństwa, jednakże osoba, która przez zawarcie małżeństwa uzyskała pełnoletność, nie traci już jej po uprawomocnieniu wyroku,
2. niweczy się stosunek powinowactwa, jaki wynikał z unieważnionego małżeństwa,
3. w razie unieważnienia małżeństwa po śmierci jednego małżonka dugi małżonek traci status spadkobiercy ustawowego oraz uprawnienie do zachowku.

Skuteczność wyroku ex nunc w zakresie stosunku małżonków do wspólnych dzieci oraz  w zakresie stosunków majątkowych oznacza w szczególności, że:

1. do mawianych kategorii stosunków mają zastosowanie przepisy o rozwodzie, a więc art. 58 k.r.o. określający zakres obowiązkowej i fakultatywnej kognicji sądu oraz art. 60 k.r.o., regulujący obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami, z tym że małżonek, który zawarł małżeństwo w złej wierze, traktowany jest tak, jak małżonek winny rozkładu pożycia małżeńskiego,
2. unieważnienie małżeństwa nie unicestwia domniemania pochodzenia dziecka od męża matki,
3. Z chwilą uprawomocnienia się wyroku ustaje między małżonkami wspólność majątkowa (ustawowa i umowna) oraz rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków; otwarta więc pozostaje droga do podziału majątku albo do wyrównania dorobków.

Okoliczność, że przed wytoczeniem powództwa o unieważnienie małżeństwa strony zawarły ugodę sądową obejmującą obowiązek jednego z małżonków płacenia na rzecz dziecka alimentów, nie daje podstawy do odrzucenia żądania określenia udziału tego małżonka w kosztach utrzymania i wychowania dziecka i nie stanowi przeszkody do

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Nie znaleziono wyszukiwanego ciagu znaków. Spróbuj wpisać co innego.