Art. 169. Zwolnienie opiekuna z opieki
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
§ 1. Z ważnych powodów sąd opiekuńczy może na żądanie opiekuna zwolnić go z opieki.
§ 2. Sąd opiekuńczy zwolni opiekuna, jeżeli z powodu przeszkód faktycznych lub prawnych opiekun jest niezdolny do sprawowania opieki albo dopuszcza się czynów lub zaniedbań, które naruszają dobro pozostającego pod opieką.
§ 3. Jeżeli sąd opiekuńczy nie postanowił inaczej, opiekun obowiązany jest prowadzić nadal pilne sprawy związane z opieką aż do czasu jej objęcia przez nowego opiekuna.
Komentarz redakcyjny
Przez ustanowienie opieki zostaje wprowadzony system pieczy nad dzieckiem lub osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną, natomiast powołanie opiekuna polega na wyznaczeniu konkretnej osoby do sprawowania tej pieczy. Obie instytucje funkcjonują równolegle, z racji ich akcesoryjności, ale nie zawsze pokrywają się czasowo i zachowują odrębność prawnomaterialną. Przykładem tego jest ar. 169 k.r.o., na podstawie którego, przy istniejącej opiece sąd może zwolnić opiekuna z funkcji albo na:
- wniosek opiekuna z ważnych powodów, albo
- z urzędu, jeżeli:
- z powodu przeszkód faktycznych lub prawnych opiekun nie jest zdolny do sprawowania opieki, albo
- dopuszcza się czynów lub zaniedbań, które naruszają dobro pozostającego pod opieką.
Przesłanki materialnoprawne wykluczają rozpoznawanie w postępowaniu opiekuńczym sprawy o "zmianę opiekuna". W praktyce sądowej dochodzi z przyczyn pragmatycznych do jednoczesnego rozpoznania sprawy o zwolnienie opiekuna z opieki oraz sprawy o ustanowienie nowego opiekuna, ale są to odrębne sprawy ze względu na przedmiot rozstrzygnięcia (uchw. SN z 10.1.2000 r., III CZP 30/99). Odrębność prawnomaterialna powoduje, że orzeczenie merytoryczne kończące postępowanie o zwolnienie opiekuna z funkcji ma charakter orzeczenia co do istoty sprawy (art. 518 k.p.c.). Konsekwencją tego unormowania jest uznanie, że na postanowienie sądu opiekuńczego w omawianym przedmiocie przysługuje apelacja (uchw. SN z 10.1.2000 r., III CZP 30/99).
Postanowienie o zwolnieniu opiekuna jest skuteczne z chwilą jego ogłoszenia. Po zwolnieniu opiekuna jest on obowiązany zwrócić sądowi opiekuńczemu otrzymane zaświadczenie (art. 591 § 2 k.p.c.).
Opiekun nie może zrzec się swej funkcji, nie może też jej wypowiedzieć. Jego zwolnienie następuje wyłącznie orzeczeniem sądu opiekuńczego. Przesłanką zwolnienia opiekuna na jego wniosek są „ważne powody”. Chociaż ustawa nie określa tego terminu, to nie budzi wątpliwości, że muszą to być powody związane ze sprawowaniem opieki na tyle poważne, że uniemożliwiają dalsze pełnienie funkcji dla dobra osoby podlegającej opiece. Jako przykłady „ważnych powodów” zwolnienia opiekuna wymienia się: podeszły wiek opiekuna, pogorszenie się jego stanu zdrowia, zmiana warunków
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
