Art. 123. Ustanie dotychczasowej władzy rodzicielskiej
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
§ 1. Przez przysposobienie ustaje dotychczasowa władza rodzicielska lub opieka nad przysposobionym.
§ 2. Jeżeli jeden z małżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka, władza rodzicielska przysługuje obojgu małżonkom wspólnie.
Komentarz redakcyjny
Cel przysposobienia, jakim jest zapewnienie dziecku rodziny zastępczej, nie mógłby być realizowany w sposób prawidłowy bez zapewnienia przysposabiającemu prerogatyw wynikających z władzy rodzicielskiej. Jest to zresztą konsekwencją podstawowej zasady wyrażonej w art. 121 k.r.o., że przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym a przysposobionym taki stosunek jak między rodzicami a dziećmi.
W przypadku przysposobienia - utrata władzy rodzicielskiej rodziców dziecka wynikająca z art. 123 k.r.o. jest definitywna i w zasadzie nie odżywa. Dlatego też niedopuszczalne jest przywrócenie władzy rodzicielskiej matce naturalnej nad jej dzieckiem, które zostało przysposobione (post. SN z dnia 21 marca 1969, III CRN 460/68).
Władza rodzicielska rodziców naturalnych nie odżywa z chwilą pozbawienia lub zawieszenia władzy rodzicielskiej rodziców przysposabiających. Zachodzi wówczas konieczność ustanowienia na ogólnych zasadach opieki prawnej nad dzieckiem. Nie dotyczy to sytuacji, w której władzy rodzicielskiej zostaje pozbawiony jeden z rodziców przysposabiających. Wówczas drugi z przysposabiających sprawuje samodzielnie władzę rodzicielską.
Ani wzajemne stosunki między przysposabiającymi, ani porozumienie się przysposabiających małżonków co do zwolnienia jednego z nich od obowiązków mających wyniknąć ze wspólnego przysposobienia nie mają wpływu na ustawowy zakres praw i obowiązków wypływających z przysposobienia zarówno dla przysposobionego, jak i dla każdego z przysposabiających (wyr. SN z dnia 4 grudnia 1968 r., II CR 375/68).
Wyjątkiem od zasady ustania dotychczasowej władzy rodzicielskiej, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu, jest sytuacja, w której przysposabiającym jest małżonek rodzica przysposobionego. Wówczas rodzic ten zachowuje władzę rodzicielską nad dzieckiem, stąd też art. 123 § 2 zd. ostatnie stanowi, że władza rodzicielska przysługuje obojgu małżonkom wspólnie
