Art. 1124. Czas pobytu dziecka w pieczy zastępczej
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.
Komentarz redakcyjny
Z istoty pieczy zastępczej ma ona charakter tymczasowy, choć w orzeczeniu o umieszczeniu dziecka w pieczy nie wskazuje się terminu końcowego. Zgodnie z art. 112[4] k.r.o. dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.
W uzasadnieniu projektu noweli z dnia 6 listopada 2008 r. (druk sejmowy nr 629) podkreślono, że „sprawowanie pieczy zastępczej ma charakter służebny wobec pierwotnej i naturalnej pieczy rodziców. Z reguły ustanowienie pieczy zastępczej jest skutkiem ograniczenia władzy rodzicielskiej, a więc powiązane jest z ideą reintegracji, nie zaś definitywnego rozłączenia rodziny. W związku z tym umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej – we wszystkich przypadkach, w których jest to możliwe – powinno służyć powrotowi dziecka do jego rodziny naturalnej (reintegracji rodziny). Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej nie powinno być więc traktowane jak pełne odebranie go rodzinie naturalnej, lecz jak forma pomocy udzielonej dziecku i rodzinie. Prawnym tego wyrazem powinno być umożliwienie zapewnienia dziecku pieczy zastępczej zarówno na podstawie orzeczenia sądu dotyczącego ingerencji w sferę władzy rodzicielskiej, jak i w ramach pomocy rodzicom w sprawowaniu przez nich władzy rodzicielskiej przewidzianej w art. 100 k.r.o."
Na podstawie art. 579[1] § 3 k.p.c. sąd opiekuńczy okresowo, nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy, dokonuje oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej w celu ustalenia możliwości powrotu dziecka do rodziny. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd wszczyna postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej jego rodziców. Kontrola sądu opiekuńczego w pierwszym rzędzie polega na ustaleniu zdolności środowiska rodzinnego dziecka do jego powrotu do domu.
Ustalenia te są dokonywane na podstawie okresowo przesyłanej do sądu opiekuńczego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej (PCPR) oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej oraz rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka (art. 128 – 139b u.w.r.p.z. Sąd może także zlecić kuratorowi sądowemu przeprowadzenie wywiadu środowiskowego (por.