Art. 25. Odszkodowanie w razie uszkodzenia przesyłki

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

1. W razie uszkodzenia przesyłki przewoźnik płaci kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru, obliczoną według wartości towaru ustalonej zgodnie z artykułem 23, ustępy 1, 2 i 4.

2. Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a) jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie – kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia całej przesyłki;

b) jeżeli tylko część przesyłki doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie – kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.

Komentarze orzecznicze Analizy

Odszkodowanie w razie uszkodzenia przesyłki (art. 25 ust. 1 CMR)

SP (AI): Compensatio lucri cum damno a ciężar dowodu w sporze o odszkodowanie w przewozach międzynarodowych

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Compensatio lucri cum damno a ciężar dowodu w sporze o odszkodowanie w przewozach międzynarodowych

Wprowadzenie

Pojęcie compensatio lucri cum damno odnosi się do potrącenia z odszkodowania korzyści, jakie poszkodowany uzyskał w związku z tym samym zdarzeniem, które wywołało szkodę. Na gruncie Konwencji CMR problem ten występuje przy uszkodzeniu towaru, którego część mogła zostać sprzedana mimo uszczerbku jakości. Wyrok SN II CSKP 900/22 porządkuje tę problematykę dowodową.

Znaczenie orzeczenia

SN jednoznacznie wskazał, że:

ciężar dowodu szkody i jej wysokości spoczywa na uprawnionym (art. 6 k.c. w zw. z art. 23 ust. 1 CMR),
natomiast dowodzenie uzyskanej korzyści kompensacyjnej – tj. sprzedaży uszkodzonego towaru – należy do strony pozwanej.

Spółka przewozowa w analizowanej sprawie nie wykazała faktów przemawiających za potrąceniem korzyści. Co więcej, nie sformułowała odpowiedniego zarzutu procesowego ani nie zgłosiła dowodu na okoliczność wartości częściowo sprzedanych truskawek.

Argumentacja

SN odwołał się do funkcji art. 25 ust. 2 lit. b CMR: odszkodowanie za uszkodzoną część przesyłki nie może przekraczać wartości tej części, gdyby zaginęła. To jednak nie oznacza domniemanej redukcji odszkodowania przez sprzedaż resztek – przewoźnik musi wykazać, że do niej doszło i że skutkowała realnym przysporzeniem majątkowym powoda.

Z perspektywy procesowej, wyrok przypomina, że zarzut compensatio lucri cum damno ma charakter materialnoprawny, ale musi być wyraźnie postawiony i udowodniony, w przeciwnym razie nie wywołuje skutku obniżającego wysokość odszkodowania.

Wnioski

Orzeczenie SN zabezpiecza uprawnionych przed arbitralnym obniżaniem należnych im świadczeń odszkodowawczych przez powoływanie się na hipotetyczne korzyści. Dla przewoźników oznacza to konieczność starannego dokumentowania wszelkich sytuacji mogących prowadzić do pomniejszenia roszczenia, w tym uzyskanej sprzedaży, jej wartości i wpływu na wysokość kompensaty.

Reklama