Art. 11aa. Zakaz zbliżania się do osoby i kontaktowania się z nią
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej
1. Osoba dotknięta przemocą w rodzinie może żądać, aby sąd, o którym mowa w art. 11a ust. 1, wydał wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie zakaz zbliżania się do niej na wyrażoną w metrach odległość lub zakazał osobie stosującej przemoc w rodzinie kontaktowania się z nią, gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą.
2. Osoba dotknięta przemocą w rodzinie może żądać wydania zakazu kontaktowania się z nią także, gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie nęka ją za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność.
3. Sąd nie jest związany żądaniem wniosku o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, wydanie zakazu zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia w zakresie wskazanej w nim odległości lub obszaru lub zakazu zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą w rodzinie w zakresie wskazanej w nim odległości, a także żądaniem wniosku o wydanie zakazu kontaktowania.
4. Jeżeli osoba dotknięta przemocą w rodzinie uczęszcza do szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej lub artystycznej, uprawia sport lub pracuje, może ona żądać, aby sąd, o którym mowa w art. 11a ust. 1, wydał wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie, stwarzającej zagrożenie dla jej życia lub zdrowia, zakaz wstępu na teren szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej lub artystycznej, lub obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą w rodzinie, miejsca pracy lub innego miejsca, w którym zwykle lub regularnie przebywa osoba dotknięta przemocą w rodzinie, i przebywania na tym terenie.
Komentarz redakcyjny
Opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
Art. 11aa ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej wprowadza rozszerzony katalog nakazów ochronnych, które mogą być orzeczone niezależnie od uprzedniego nakazu opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy.
Ochrona osoby doznającej przemocy może polegać na:
- zakazie zbliżania się do niej (z określeniem odległości w metrach),
- zakazie kontaktowania się z nią (także elektronicznego) oraz
- zakazie przebywania w miejscach, w których ofiara regularnie bywa, w tym w szkole, miejscu pracy czy obiektach sportowych.
Art. 11aa u.p.p.d. wprowadza autonomiczne, dodatkowe zakazy ochronne mające na celu skuteczniejszą ochronę osób doznających przemocy domowej – przede wszystkim ich życia, zdrowia i poczucia bezpieczeństwa. Przepis ten rozwija reżim ochronny wykraczający poza ramy wspólnego zamieszkiwania, na którym koncentrował się dotychczas art. 11a, i odpowiada na potrzeby osób zagrożonych przemocą, które nie mieszkają ze sprawcą pod jednym dachem lub doświadczają przemocy o charakterze niefizycznym – w tym cyberprzemocy.
Kluczowym warunkiem zastosowania środków ochronnych przewidzianych w art. 11aa jest stwarzanie przez sprawcę przemocy zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby pokrzywdzonej. Przez zagrożenie to należy rozumieć zarówno możliwość naruszenia integralności fizycznej, jak i psychicznej – obejmując sytuacje, w których osoba stosująca przemoc swoim dotychczasowym zachowaniem prowadzi do stanu chronicznego lęku, napięcia, zastraszenia, co może mieć poważne skutki zdrowotne. Nie jest wymagane, aby zagrożenie było bezpośrednie ani aktualnie zmaterializowane – wystarczy obiektywnie uzasadniona możliwość wystąpienia niebezpiecznych skutków w razie braku reakcji sądu.
Oprócz klasycznego zakazu zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą, który sąd określa co do odległości (w metrach), ustawodawca przewidział także zakaz kontaktowania się – obejmujący zarówno kontakty osobiste, jak i pośrednie, zwłaszcza za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Szczególne znaczenie ma tu art. 11aa ust. 2, który pozwala orzec zakaz kontaktu niezależnie od fizycznego zagrożenia życia lub zdrowia, w przypadku gdy osoba stosująca przemoc nęka pokrzywdzonego na odległość, wzbudzając poczucie zagrożenia, upokorzenia lub naruszając jego prywatność.