Art. 211. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika

Kodeks pracy

Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:

1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;

2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;

3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;

4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem;

5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;

6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;

7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Komentarz redakcyjny

opracowany przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

Art. 211 k.p. nakłada na pracownika obowiązek przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), wskazując, że ma on charakter podstawowy – a więc niepodlegający ograniczeniu w układach zbiorowych pracy, regulaminach czy umowach.

1. Charakter i znaczenie przepisu

Artykuł 211 to jedyny przepis w Kodeksie pracy, który wprost określa, że przestrzeganie przepisów i zasad BHP to obowiązek podstawowy pracownika. Ma on charakter bezwzględnie obowiązujący, niezależnie od tego, czy pracodawca sam wywiązuje się ze swoich obowiązków w tym zakresie. To oznacza, że nie można go „zawiesić” ani wyłączyć, nawet na wniosek pracownika.

2. Zakres obowiązków – katalog otwarty

Choć przepis zawiera siedem konkretnych obowiązków, są one wymienione jedynie przykładowo – świadczy o tym użycie sformułowania „w szczególności”. Obowiązki te obejmują m.in.:

znajomość przepisów i udział w szkoleniach (pkt 1),
stosowanie zasad BHP w praktyce (pkt 2),
dbanie o sprzęt i porządek (pkt 3),
korzystanie z odzieży roboczej i środków ochrony (pkt 4),
obowiązek poddawania się badaniom lekarskim i stosowania się do zaleceń (pkt 5),
reagowanie na zagrożenia i wypadki (pkt 6),
współpraca z przełożonymi i pracodawcą w zakresie BHP (pkt 7).

Wszystkie te obowiązki można podzielić na:

prewencyjne – zapobieganie zagrożeniom (pkt 1–4),
reagujące – działania w razie zagrożenia (pkt 5–6),
systemowe – współdziałanie i komunikacja w zakresie BHP (pkt 7).

3. Znaczenie szkolenia i znajomości przepisów (pkt 1)

To fundament całego reżimu BHP. Jeśli pracodawca nie przekaże pracownikowi stosownej wiedzy, nie może oczekiwać, że będzie on przestrzegać nieznanych sobie zasad. Dlatego obowiązek ten zaczyna się od informowania i szkolenia, co potwierdza także sądownictwo (wyr. SA w Łodzi, I ACa 1015/12).

4. Odpowiedzialność za naruszenia

Naruszenie obowiązków BHP – zwłaszcza ciężkie – może prowadzić do:

kary porządkowej (art. 108 k.p.),
odpowiedzialności materialnej (jeśli pracownik wyrządzi szkodę),
rozwiązania umowy o pracę bez

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama