Art. 130. Obliczanie wymiaru czasu pracy
Kodeks pracy
§ 1. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1, oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
§ 21. (utracił moc)
§ 3. Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ustalony zgodnie z art. 129 § 1, ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.
Komentarz redakcyjny
Komentarz opracowany z wykorzystaniem narzędzia AI (ChatGPT – OpenAI)
1. Zasady ogólne
Artykuł 130 Kodeksu pracy określa sposób ustalania obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Zasady te mają zastosowanie do większości systemów czasu pracy, z wyjątkiem m.in. pracy w ruchu ciągłym, gdzie stosuje się inne reguły (art. 138 § 3 KP).
Art. 130 k.p. mówi, jak wyliczyć, ile godzin pracownik ma obowiązek przepracować w danym okresie. Bierze pod uwagę:
-
Liczbę tygodni w okresie × 40 godzin (bo 40 godzin to norma tygodniowa).
-
Dodatkowe dni robocze (pon.–pt.) × 8 godzin.
-
Odjęcie 8 godzin za każde święto przypadające w dzień inny niż niedziela.
Dzięki temu pracodawca wie, ile maksymalnie godzin może zaplanować pracownikowi w danym miesiącu – bez naruszania przepisów.
Praktyczny mechanizm obliczania wymiaru czasu pracy
Choć art. 129 określa ogólne normy, nie pozwala samodzielnie ustalić, ile konkretnie godzin pracy przypada do zaplanowania w danym okresie. Taką funkcję pełni art. 130, który zawiera algorytm wyliczenia wymiaru czasu pracy.
Przykład praktyczny:
W styczniu 2025 r. pracodawca musi ustalić wymiar czasu pracy:
-
art. 129 wskazuje na dopuszczalny tygodniowy i dobowy czas pracy,
-
art. 130 pozwala obliczyć, że w danym miesiącu (z uwzględnieniem świąt) wymiar wynosi 168 godzin.
Pracodawca, ustalając grafik, musi zaplanować dokładnie tyle godzin, ani mniej (ryzyko przestoju), ani więcej (ryzyko nadgodzin).
Wymiar oblicza się według wzoru:
Schemat obliczeń:
(A) 40 godzin × liczba pełnych tygodni
(B) 8 godzin × liczba dodatkowych dni roboczych (poniedziałek–piątek)
(C) 8 godzin × liczba świąt nieprzypadających w niedzielę
= Obowiązujący wymiar czasu pracy
po co jest ten przepis?
-
Żeby ograniczyć pracodawcy liczbę godzin, jakie może zaplanować.
-
Żeby wiedzieć, ile godzin pracownik musi przepracować.
-
Żeby określić, kiedy mamy do czynienia z nadgodzinami.
-
Żeby uwzględnić święta i choroby w rozliczeniu czasu pracy.