Art. 5751. Upoważnienie przemienne sprzedawcy
Kodeks cywilny
Jeżeli kupujący uniknął utraty w całości lub w części nabytej rzeczy, albo skutków jej obciążenia na korzyść osoby trzeciej przez zapłatę sumy pieniężnej lub spełnienie innego świadczenia, sprzedawca może zwolnić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, zwracając kupującemu zapłaconą sumę lub wartość spełnionego świadczenia wraz z odsetkami i kosztami.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 575[1] k.c. wprowadza wyjątek od ogólnego reżimu odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej. Przepis ten ustanawia uprawnienie sprzedawcy do zwolnienia się od tej odpowiedzialności w sytuacji, gdy kupujący samodzielnie zaspokoił roszczenia osoby trzeciej związane z obciążeniem rzeczy – a więc zapobiegł utracie rzeczy lub skutkom jej obciążenia – przez zapłatę sumy pieniężnej lub spełnienie innego świadczenia. W takim przypadku sprzedawca może uchylić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, zwracając kupującemu równowartość tego świadczenia wraz z odsetkami i kosztami.
U podstaw regulacji leży założenie, że skoro kupujący zachował rzecz mimo istnienia wady prawnej, a sprzedawca zwrócił mu koszty usunięcia skutków tej wady, nie ma potrzeby utrzymywać pozostałych uprawnień z rękojmi, takich jak odstąpienie od umowy lub obniżenie ceny. Instytucja ta służy ochronie interesów sprzedawcy, przywracając równowagę między stronami w sytuacjach, gdy kupujący sam usunął wadę prawną.
2. Istota i przesłanki zastosowania upoważnienia przemiennego
Upoważnienie przemienne (facultas alternativa) umożliwia dłużnikowi (tu: sprzedawcy) spełnienie innego niż podstawowe świadczenia w celu zwolnienia się z obowiązku. W przypadku art. 575[1] k.c. sprzedawca może uwolnić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeśli zwróci kupującemu zapłaconą przez niego sumę lub wartość spełnionego świadczenia – wraz z należnymi odsetkami i kosztami – które poniósł on na rzecz osoby trzeciej w celu uniknięcia utraty rzeczy lub skutków jej obciążenia.
Dla zastosowania tego przepisu konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
-
Rzecz sprzedana była obciążona wadą prawną już w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.
-
Osoba trzecia zgłosiła uzasadnione roszczenie wobec kupującego (np. o wydanie rzeczy, zapłatę, inne świadczenie).
-
Kupujący zapobiegł skutkom tego roszczenia przez zapłatę sumy pieniężnej lub spełnienie innego świadczenia.
-
Sprzedawca – po ujawnieniu tej sytuacji – zwrócił kupującemu pełną wartość świadczenia, wraz z odsetkami (naliczanymi od chwili spełnienia świadczenia) i poniesionymi kosztami.
Nie jest
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
