Art. 567. Zwłoka z odebraniem rzeczy
Kodeks cywilny
§ 1. Jeżeli sprzedawca dopuszcza się zwłoki z odebraniem rzeczy, kupujący może odesłać rzecz na koszt i niebezpieczeństwo sprzedawcy.
§ 2. W przypadku sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący jest uprawniony, a gdy interes sprzedawcy tego wymaga – obowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności, jeżeli istnieje niebezpieczeństwo pogorszenia rzeczy. O zamiarze sprzedaży kupujący powinien w miarę możliwości zawiadomić sprzedawcę, w każdym zaś razie powinien wysłać mu zawiadomienie niezwłocznie po dokonaniu sprzedaży. Kupujący może również odesłać rzecz sprzedawcy na jego koszt i niebezpieczeństwo.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
I. Część ogólna
Art. 567 k.c. należy do katalogu przepisów regulujących wykonanie uprawnień z tytułu rękojmi i obowiązków stron związanych z fizycznym przemieszczeniem rzeczy wadliwej. Ratio legis przepisu sprowadza się do eliminacji sytuacji, w której kupujący byłby zmuszony do długotrwałego przechowywania rzeczy wskutek opieszałości sprzedawcy.
Przepis art. 567 k.c. określa skutki zwłoki sprzedawcy z odebraniem rzeczy, przewidując w takim wypadku uprawnienie kupującego do odesłania rzeczy na koszt i ryzyko sprzedawcy.
W obrocie profesjonalnym (między przedsiębiorcami) regulacja ta przewiduje dodatkowo możliwość, a nawet obowiązek sprzedaży rzeczy przez kupującego, gdy zachodzi niebezpieczeństwo jej pogorszenia. Przepis ten stanowi istotne uzupełnienie systemu rękojmi, służące ochronie interesów kupującego wobec biernej postawy sprzedawcy.
Art. 567 k.c. stanowi rozwinięcie mechanizmu zawartego w art. 561[2]–561[5] k.c., w szczególności w sytuacjach, gdy kupujący realizuje roszczenie o wymianę rzeczy lub odstąpienie od umowy. Pośrednio koresponduje z art. 476, 471, 140 i 355 k.c.
W przypadku odstąpienia od umowy, zwrot rzeczy następuje na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i n. k.c.), nie zaś w ramach art. 567 k.c.
2. Podmiotowy zakres zastosowania
Art. 567 k.c. znajduje zastosowanie w zależności od tego, kim jest kupujący, a także jaki charakter ma umowa. Po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu cywilnego i ustawy o prawach konsumenta z 2021 r. i 2023 r., należy wyraźnie rozróżnić następujące grupy podmiotów:
1. Kupujący będący konsumentem
Dla konsumentów zastosowanie art. 567 k.c. zostało wyłączone w związku z treścią:
Art. 43a ust. 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2023 r. poz. 2759, ze zm.):
Do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta, w tym w szczególności umów sprzedaży, dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, nie stosuje się przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi za wady rzeczy.
Oznacza to, że w