Art. 507. Wygaśnięcie poręczenia lub ograniczonego prawa rzeczowego
Kodeks cywilny
Jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią, poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą odnowienia, chyba że poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
I.Część ogólna
Art. 507 k.c. stanowi rozwinięcie dawnego art. 266 kodeksu zobowiązań z 1933 r., który regulował wpływ odnowienia (nowacji) na zabezpieczenia wierzytelności. Historycznie przepis ten był wzorowany na § 1378 austriackiego ABGB i odzwierciedlał zasadę, zgodnie z którą prawa zabezpieczające wierzytelność – jak poręczenie czy zastaw – wygasają z chwilą odnowienia zobowiązania głównego, o ile nie zostanie wyrażona zgoda na ich dalsze trwanie. W porównaniu do art. 266 k.z., obecny art. 507 k.c. zawęża zakres automatycznego wygaśnięcia zabezpieczeń wyłącznie do tych ustanowionych przez osobę trzecią.
Art. 507 k.c. odnosi się do sytuacji, w której pierwotna wierzytelność wygasa wskutek odnowienia (art. 506 k.c.), a jednocześnie była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią. W takim przypadku, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu:
„poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą odnowienia, chyba że poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.”
-
Poręczenie (uregulowane w art. 876 i nast. k.c.) to forma osobistego zabezpieczenia wierzytelności, polegająca na przyjęciu przez poręczyciela odpowiedzialności za dług innej osoby.
-
Ograniczone prawo rzeczowe to prawo ustanowione na cudzej rzeczy w celu zapewnienia określonego uprawnienia – w tym kontekście chodzi przede wszystkim o zastaw (art. 306 i nast. k.c.) i hipotekę (uregulowaną w ustawie o księgach wieczystych i hipotece).
Zgodnie z przepisem, skutek w postaci wygaśnięcia tych zabezpieczeń następuje automatycznie z chwilą dokonania odnowienia (zawarcia nowej umowy między wierzycielem a dłużnikiem), o ile poręczyciel lub osoba trzecia, która ustanowiła zabezpieczenie, nie wyrazili zgody na jego dalsze trwanie.
Zgoda ta nie jest tożsama ze zgodą na samą nowację – dotyczy wyłącznie utrzymania zabezpieczenia, co oznacza, że nowacja może zostać dokonana bez wiedzy lub udziału osoby trzeciej, a brak zgody prowadzi do wygaśnięcia poręczenia lub prawa rzeczowego.
Art. 507 k.c. realizuje zasadę akcesoryjności