Art. 4494. Domniemanie wytworzenia produktu i wprowadzenia go do obrotu w zakresie działalności producenta.
Kodeks cywilny
Domniemywa się, że produkt niebezpieczny, który spowodował szkodę, został wytworzony i wprowadzony do obrotu w zakresie działalności gospodarczej producenta.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
I. Uwagi ogólne
Art. 449[4] k.c. wprowadza domniemanie prawne, zgodnie z którym przyjmuje się, że produkt niebezpieczny, który spowodował szkodę, został wytworzony i wprowadzony do obrotu w ramach działalności gospodarczej producenta. Celem tej regulacji jest ułatwienie poszkodowanemu dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w sytuacjach, w których ustalenie wszystkich elementów faktycznych może być dla niego nadmiernie utrudnione lub wręcz niemożliwe. Przepis ten stanowi wyraz ustawowego wsparcia jednostki w sporze z profesjonalnym podmiotem rynkowym, jakim jest producent.
Wprowadzone domniemanie jest domniemaniem prawnym wzruszalnym (praesumptio iuris tantum), co oznacza, że producent ma możliwość jego obalenia poprzez przeciwdowód, np. wykazując, że nie wytworzył danego produktu, bądź że uczynił to poza zakresem swojej działalności gospodarczej. W przeciwnym razie jego odpowiedzialność kształtować się będzie według zasad wskazanych w art. 449[1] i nast. k.c.
Norma zawarta w art. 449[4] k.c. jest spójna z systemem odpowiedzialności za produkt niebezpieczny, przyjętym w polskim prawie cywilnym na wzór dyrektywy 85/374/EWG. O ile dyrektywa wprost nie wymagała takiego domniemania, to jednak z uwagi na rozkład ciężaru dowodu wynikający z art. 7 lit. a i c dyrektywy, ustawodawca krajowy zdecydował się na jego wprowadzenie, aby efektywnie zapewnić poszkodowanemu możliwość realizacji roszczenia. Domniemanie to uzupełnia zatem krajowy model rozkładu ciężaru dowodu, którego ogólne zasady określa art. 6 k.c.
Jednocześnie należy wyraźnie podkreślić, że komentowany przepis nie zawiera domniemania co do samego faktu, że pozwany jest producentem. Poszkodowany musi wykazać, że dany produkt rzeczywiście został wytworzony przez konkretnego producenta. Dopiero po spełnieniu tego warunku aktualizuje się domniemanie, iż wytworzenie i wprowadzenie do obrotu nastąpiło w zakresie działalności gospodarczej producenta.
II. Kontekst systemowy art. 449[4] k.c.
Art. 449[4] k.c. funkcjonuje w ramach szczególnego reżimu odpowiedzialności deliktowej za szkody wyrządzone przez produkt niebezpieczny, unormowanego w tytule VI⊃1; księgi trzeciej Kodeksu cywilnego (art. 449[1]–449[11] k.c.). System ten został wprowadzony w celu implementacji
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
