Art. 4493. Wyłączenie odpowiedzialności producenta
Kodeks cywilny
§ 1. Producent nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, jeżeli produktu nie wprowadził do obrotu albo gdy wprowadzenie produktu do obrotu nastąpiło poza zakresem jego działalności gospodarczej.
§ 2. Producent nie odpowiada również wtedy, gdy właściwości niebezpieczne produktu ujawniły się po wprowadzeniu go do obrotu, chyba że wynikały one z przyczyny tkwiącej poprzednio w produkcie. Nie odpowiada on także wtedy, gdy nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględniając stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia produktu do obrotu, albo gdy właściwości te wynikały z zastosowania przepisów prawa.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
I. Uwagi ogólne
Art. 449[3] k.c. stanowi implementację art. 7 dyrektywy 85/374/EWG i zawiera zamknięty katalog przesłanek egzoneracyjnych, tj. okoliczności wyłączających odpowiedzialność producenta za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Przesłanki te zostały szczegółowo ujęte w § 1 i § 2 przepisu, a ich wykaz jest następujący:
-
produkt nie został wprowadzony do obrotu przez producenta (§ 1),
-
produkt został wprowadzony do obrotu poza zakresem działalności gospodarczej producenta (§ 1),
-
właściwości niebezpieczne produktu ujawniły się po jego wprowadzeniu do obrotu (§ 2),
-
nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu przy uwzględnieniu stanu nauki i techniki w chwili wprowadzenia go do obrotu (§ 2),
-
niebezpieczne właściwości produktu wynikły z zastosowania przepisów prawa (§ 2).
Omawiany przepis wyraża kompromis pomiędzy ochroną interesów poszkodowanych a potrzebą zapewnienia producentom minimalnych możliwości obrony w ramach surowszej odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Ustawodawca unika przy tym wprowadzenia zasady odpowiedzialności absolutnej, co mogłoby hamować rozwój innowacji technologicznych i działalność gospodarczą.
Ciężar dowodu okoliczności egzoneracyjnych każdorazowo spoczywa na producencie. W przypadku ich skutecznego wykazania producent zostaje zwolniony z odpowiedzialności przewidzianej w art. 449[1] i n. k.c., choć nie oznacza to wyłączenia jego odpowiedzialności na podstawie innych reżimów prawnych, np. rękojmi za wady rzeczy sprzedanej (art. 556[1] k.c.).
W doktrynie i orzecznictwie uznaje się także możliwość odwołania się przez producenta do klasycznych przesłanek egzoneracyjnych z art. 433, 435 i 436 k.c., takich jak siła wyższa, wyłączna wina poszkodowanego lub osoby trzeciej, jako uzupełniających katalog z art. 449[3] k.c. Takie ujęcie znajduje uzasadnienie w drodze analogii, uwzględniającej cel regulacji odpowiedzialności za produkt niebezpieczny.
II. Kontekst systemowy
Art. 449[3] k.c. znajduje się w tytule VI⊃1; księgi trzeciej Kodeksu cywilnego, regulującym odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Reżim ten stanowi szczególną postać odpowiedzialności deliktowej, opartą na zasadzie ryzyka. Przepisy tego tytułu, wprowadzone ustawą nowelizującą z 2000 r.,
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
