Art. 92. Czynność prawna obejmująca rozporządzenie prawem
Kodeks cywilny
§ 1. Jeżeli czynność prawna obejmująca rozporządzenie prawem została dokonana pod warunkiem, późniejsze rozporządzenia tym prawem tracą moc z chwilą ziszczenia się warunku o tyle, o ile udaremniają lub ograniczają skutek ziszczenia się warunku.
§ 2. Jednakże gdy na podstawie takiego rozporządzenia osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie osób, które w dobrej wierze dokonały czynności prawnej z osobą nieuprawnioną do rozporządzania prawem.
Komentarz redakcyjny
opracowany przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
Art. 92 k.c. normuje skutki rozporządzenia prawem dokonanym po zawarciu czynności prawnej pod warunkiem (zawieszającym lub rozwiązującym), w sytuacji, gdy ziszczenie się warunku mogłoby zostać udaremnione lub ograniczone przez to rozporządzenie. Przepis ma na celu ochronę interesów osoby warunkowo uprawnionej oraz zapewnienie skuteczności warunku jako elementu konstrukcyjnego czynności prawnej. Przepis ten dotyczy zarówno nabycia, jak i utraty prawa, o ile uzależnione są od warunku.
2. Część ogólna Warunek w rozumieniu kodeksu cywilnego (art. 89–94 k.c.) to zdarzenie przyszłe i niepewne, od którego strony czynności prawnej uzależniają jej skutki. Art. 92 k.c. odnosi się do sytuacji, gdy między zawarciem czynności a ziszczeniem się warunku dochodzi do rozporządzenia prawem (np. jego zbycia). Ustawodawca uzależnia wówczas skuteczność tego rozporządzenia od jego wpływu na efekt ziszczenia się warunku.
W myśl przepisu:
-
jeśli rozporządzenie udaremnia lub ogranicza skutek ziszczenia się warunku, jest ono bezskuteczne,
-
wyjątkiem są prawa nabyte przez osoby trzecie działające w dobrej wierze (§ 2).
3. Zakres zastosowania przepisu Art. 92 k.c. znajduje zastosowanie do wszelkich czynności warunkowych, niezależnie od rodzaju prawa, którego dotyczą – może to być prawo rzeczowe (np. własność), wierzytelność, prawo obligacyjne, a także inne prawa majątkowe.
Rozporządzeniem będzie każda czynność powodująca przeniesienie, obciążenie, zrzeczenie się lub zniesienie prawa objętego warunkiem.
Przepis ma charakter ogólny i dotyczy zarówno warunku zawieszającego (nabycie prawa), jak i rozwiązującego (utrata prawa).
4. Skutki prawne czynności rozporządzającej Jeżeli warunek się ziści, a wcześniejsze rozporządzenie prawem udaremnia lub ogranicza jego skutek, rozporządzenie to jest bezskuteczne względem osoby, która miała nabyć lub utracić dane prawo w wyniku ziszczenia się warunku. Mówimy wówczas o tzw. bezskuteczności względnej.
Ochronie podlegają jednak osoby trzecie, które nabyły prawo działając w dobrej wierze – ich prawa nie są naruszone, co stanowi przejaw konstytucyjnej zasady ochrony zaufania do obrotu prawnego. W tym zakresie art. 92 §
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
