Art. 5564. Ochrona nieprofesjonalnych przedsiębiorców
Kodeks cywilny
Zawarte w niniejszym dziale przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 § 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 556[4] k.c. został wprowadzony w celu rozszerzenia ochrony przewidzianej dla konsumentów na osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które w danych okolicznościach występują w roli faktycznie zbliżone do konsumenta. Przepis ten stanowi reakcję na praktyczne problemy związane z brakiem ochrony dla jednoosobowych przedsiębiorców, którzy zawierali umowy nie w ramach swojej specjalizacji zawodowej, ale byli traktowani jako profesjonaliści z racji rejestracji w CEIDG.
Ustawodawca przyjął tu konstrukcję funkcjonalnego konsumenta, kierując się nie tyle formą prawną podmiotu, co charakterem transakcji. Tym samym art. 556[4] k.c. tworzy fikcję ochrony konsumenckiej w sytuacjach, gdy osoba fizyczna formalnie będąca przedsiębiorcą zawiera umowę niezwiązaną z zakresem jej działalności zawodowej.
2. Kontekst systemowy
Art. 556[4] k.c. nie zmienia definicji konsumenta z art. 22[1] k.c., lecz wprowadza wyłom skutkujący stosowaniem przepisów ochronnych wobec podmiotów nieobjętych tą definicją. Przepis ten odgrywa kluczową rolę systemową jako pomost między kodeksowym režimem sprzedaży profesjonalnej (B2B) a sprzedażą konsumencką (B2C).
Jego treść pozostaje spójna z art. 385[5] k.c., dotyczącym klauzul abuzywnych, oraz z ustawą o prawach konsumenta, która w art. 7aa, 38a i innych również przewiduje analogiczne rozszerzenie ochrony. Przepis ten należy zatem odczytywać jako element szerszego trendu harmonizacji ochrony prawnej niezależnie od formalnego statusu stron, oparty na analizie funkcjonalnej.
3. Zakres zastosowania przepisu
Art. 556[4] k.c. ma zastosowanie wyłącznie do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, która zawiera umowę bezpośrednio związaną z tą działalnością, ale umowa ta nie ma dla niej charakteru zawodowego. Kluczowe znaczenie ma tu pojęcie "charakteru zawodowego", którego ocena dokonywana jest głównie na podstawie danych ujawnionych w CEIDG (kody PKD), lecz wymaga też analizy faktycznego wykorzystania przedmiotu umowy.
Warunek "braku charakteru zawodowego" jest przesłanką stosowania przepisów o rękojmi przewidzianych dla konsumentów (m.in. art. 556[1] k.c., art. 560 k.c., art. 561 k.c.). W praktyce przepis ma na celu umożliwić jednoosobowym przedsiębiorcom
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
