Okres przedkonstytucyjny i przejściowy
Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej i samorządu w sferze imperium (art. 417 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przepis art. 417[1] § 2 k.c. otrzymał nowe brzmienie - jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Zgodnie z art. 4 ust. 1, przepis art. 417[1] § 2 Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą ma zastosowanie do orzeczeń, które uprawomocniły się w okresie od dnia 17 października 1997 r. Ustęp 3 tego przepisu przewiduje, że od orzeczeń, które uprawomocniły się w okresie od dnia 17 października 1997 r. do dnia 1 września 2004 r., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia może być wniesiona w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Oznacza to, że skarga objęta art. 424[1] i następne k.p.c. przysługuje od wyroków (postanowień co do istoty sprawy), które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 r., czyli po wejściu w życie Konstytucji, z tym że jeżeli do uprawomocnienia doszło przed 1 września 2004 r., to skarga mogła być wniesiona w ciągu dwóch lat od dnia 25 września 2010 r. (data wejścia w życie ustawy z dnia 22 lipca 2010 r.), do 24 września 2012 r. Natomiast od wyroków, które uprawomocniły się po dniu 1 września 2004 r. skargę można wnieść w terminie dwóch lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
Postanowienie SN z dnia 22 lutego 2017 r., IV CNP 53/16
Standard: 16989 (pełna treść orzeczenia)
Przypomnieć należy ugruntowany pogląd wyrażany w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i doktrynie dotyczący przedkonstytucyjnego okresu odpowiedzialności władzy publicznej. Panuje pełna zgodność co do braku podstaw do obejmowania tego okresu standardami wynikającymi z art. 77 ust. 1 Konstytucji. Gwarancja płynąca z tego przepisu znajduje zastosowanie do szkód powstałych od 17 października 1997 r., czyli od dnia wejścia w życie Konstytucji, kiedy to nastąpiła konstytucjonalizacja prawa do wynagrodzenia szkody wyrządzonej niezgodnym z prawem działaniem władzy publicznej (por. postanowienie z 13 czerwca 2011 r., sygn. SK 26/09, OTK ZU nr 5/A/2011, poz. 46). Pogląd, że skutki wejścia w życie art. 77 Konstytucji nie rozciągają się na okres przed 17 października 1997 r. jest powszechnie przyjmowany w doktrynie (por. np. Z. Radwański, Zmiany w kodeksie cywilnym dotyczące odpowiedzialności organów wykonujących władzę publiczną, "Monitor Prawniczy" nr 21/2004, s. 971; L. Bosek, Bezprawie legislacyjne, Warszawa 2007, s. 312; R. Trzaskowski, Odpowiedzialność odszkodowawcza za zaniechanie normatywne, "Przegląd Sądowy" nr 1/2008, s. 29). Najbardziej ogólne uzasadnienie tej tezy opiera się na spostrzeżeniu, że Konstytucja nie zawiera własnych przepisów intertemporalnych, a zatem - zgodnie z zasadą ogólną - powinna być stosowana na przyszłość.
Wyrok TK z dnia 22 stycznia 2013 r., P 46/09, OTK-A 2013/1/3, Dz.U.2013/140
Standard: 2144 (pełna treść orzeczenia)