Wyrok TK stwierdzający naruszenie konstytucji jako prejudykat bezprawia jurysdykcyjnego

Skoro Konstytucja przewiduje, że w konkretnie określonych przypadkach (por. art. 190 ust. 3 Konstytucji) Trybunał Konstytucyjny ma możliwość ustalenia, od kiedy należy traktować akt normatywny za nieobowiązujący, to nie zawsze stwierdzenie przez Trybunał, że dany akt jest sprzeczny z Konstytucją, będzie pociągało za sobą odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa, w myśl przywołanych wyżej przepisów.

Inne rozumienie przepisu art. 417[1] § 1 k.c. byłoby sprzeczne zarówno z art. 417 § 1 k.c., ale również z art. 190 Konstytucji i prowadziłoby do dysonansu w stosowaniu przez ograny państwa przepisów objętych wyrokiem Trybunału wydanym na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji. Przyjmując bowiem, że samo stwierdzenie niekonstytucyjności konkretnych przepisów jest wystarczające dla przypisania odpowiedzialności Skarbowi Państwa za bezprawie legislacyjne, tworzyłoby sytuację, w której z orzeczenia Trybunału wynikałoby, że przepisy te nadal obowiązują i organy państwa powinny się do nich stosować, ale jednocześnie ich stosowanie aktualizowałoby odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa, a "szkoda" rosłaby z każdym dniem legalnego stosowania.

Wbrew zatem literalnej wykładni art. 417[1] § 1 k.c. należało uznać, że stwierdzenie niezgodności wskazanych przez powódkę przepisów u.s.m. z Konstytucją nie wystarczało do przypisania Skarbowi Państwa odpowiedzialności za szkody spowodowane wydaniem takiego aktu normatywnego.

Tak długo, jak Trybunał Konstytucyjny uznał, że niekonstytucyjny przepis należy utrzymać w mocy biorąc pod uwagę inne chronione konstytucyjne wartości, nie można żadnemu zachowaniu, do którego przepis ten się odnosi, przypisać cech bezprawności.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 9 marca 2017 r., I ACa 2330/15

Standard: 16994 (pełna treść orzeczenia)