Niedopuszczalność hipoteki na części nieruchomości; obciążenie hipoteką części ułamkowej nieruchomości (art. 65 ust. 3 u.k.s.h.)
Hipoteka (art. 65 u.k.s.h.) Współwłasność w częściach ułamkowych; współwłasność łączna (art. 196 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Z zawartego w art. 65 ust. 3 u.k.w.h stwierdzenia, że część ułamkowa nieruchomości może być obciążona hipoteką, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, należy wyprowadzić zasadniczy wniosek, że w rozumieniu tego przepisu część ułamkowa nieruchomości powinna stanowić udział współwłaściciela. Innymi słowy, z art. 65 ust. 2 u.k.w.h. wprawdzie nie wynika zakaz obciążenia hipoteką wydzielonej fizycznie części nieruchomości, ale musi ona stanowić udział współwłaściciela. Właściciel nieruchomości chociaż może zbyć udział w prawie własności, jednakże nie może części ułamkowej swojej nieruchomości odpowiadającej udziałowi obciążyć.
Dlatego w piśmiennictwie i judykaturze Sądu Najwyższego trafnie przyjmuje się, że nieruchomość nie będąca przedmiotem współwłasności może być obciążona jedynie w całości (postanowienia SN: z dnia 25 maja 2011 r., II CSK 533/10 oraz z dnia 11 kwietnia 2013 r., II CSK 471/12).
Postanowienie SN z dnia 21 sierpnia 2013 r., II CSK 17/13
Standard: 48892 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z art. 65 ust. 1 KWU hipoteką obciążyć można nieruchomość, a w myśl art. 65 ust. 3 także ułamkową część nieruchomości, jeśli stanowi udział współwłaściciela. Z tego wywodzi się, że w przypadku, gdy nieruchomość jest przedmiotem własności jednego podmiotu albo przedmiotem współwłasności łącznej, o charakterze bezudziałowym, obciążenie hipoteką dotyczyć może tylko całej nieruchomości, natomiast gdy jest ona przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych, hipoteką można obciążyć ułamkową część nieruchomości, odpowiadającą całemu udziałowi współwłaściciela, a nie jedynie części tego udziału. Przyjmuje się, że celem takiej regulacji jest unikanie nadmiernej komplikacji obrotu prawnego. Dotyczy to w równym stopniu hipoteki ustanawianej umową stron, jak i hipoteki przymusowej, przewidzianej w art. 109 ust. 1 KWU, którą wierzyciel może uzyskać na podstawie tytułu wykonawczego.
Z tego względu w razie żądania wpisu do księgi wieczystej hipoteki przymusowej, mającej obciążać ułamkową część nieruchomości, stanowiącą udział we współwłasności przysługujący dłużnikowi wskazanemu w tytule wykonawczym, nie jest konieczne wskazywanie przez wnioskodawcę we wniosku o wpis wielkości tego udziału.
Postanowienie SN z dnia 18 kwietnia 2013 r. II CSK 503/12
Standard: 16674 (pełna treść orzeczenia)