Zaciągnięcie pożyczki przez upadłego celem zdobycia środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego (art. 13 p.u.)

Niezasadnym jest zarzut opierający się na wskazaniu na umowę pożyczki 10 000 zł celem zdobycia środków na pokrycie kosztów postępowania.

Należy zauważyć, że jest to nie tyle pozyskanie nowych środków, co wykreowanie kolejnego zobowiązania dłużnika, który nawet w przypadku ogłoszenia jego upadłości, nie ma nawet teoretycznej możliwości jego spłacenia, ze względu na brak majątku. Po drugie wskazać należy, że jest to tylko deklaracja, do wniosku dłużnik załączył wyłącznie projekt umowy pożyczki.

Brak jest jednocześnie innego majątku dłużnika, co do której to okoliczności brak podstaw, aby twierdzić, że ulegnie ona zmianie. Należy wskazać, że nawet w razie pozyskania kwoty 10 000 zł, to mając na uwadze wysokość wymagalnych zobowiązań dłużnika, jego sytuacja nie ulegnie praktycznie polepszeniu. Nie będzie nadal możliwe zaspokojenie wierzycieli nawet w minimalnym stopniu, co przekreśla osiągnięcie w jakimkolwiek stopniu głównego celu postępowania upadłościowego.

Należy bowiem pamiętać istocie postępowania upadłościowego, określanego jako egzekucja uniwersalna, w odróżnieniu od egzekucji singularnej, które ma na celu równomierne, choćby częściowe zaspokojenie wszystkich wierzycieli z całego majątku niewypłacalnego dłużnika, w trybie i na zasadach określonych w prawie upadłościowym.

Celem postępowania upadłościowego nie jest zatem likwidacja majątku dłużnika dla samej likwidacji. Dlatego też w razie braku majątku służącego na zaspokojenie wierzycieli nie wszczyna się postępowania upadłościowego, a wniosek o wszczęcie postępowania należy oddalić (Feliks Zedler Komentarz do art. 13 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze 2010.10.01).

W okolicznościach niniejszej sprawy dłużnik w drodze postępowania upadłościowego dąży jedynie do przeprowadzenia formalnej procedury. Zakłada z góry ograniczone z przyczyn braku majątku zaangażowanie finansowe, powołując się wyłącznie na możliwość poniesienia kosztów tego postępowania, przy jednoczesnym braku możliwości spłaty długów wobec wierzycieli w jakiejkolwiek części.

Kolejną kwestią jest, iż wskazana kwota 10 000 zł nie tylko nie stanowiłaby źródła zaspokojenia wierzycieli, ale nie pokryłaby nawet kosztów postępowania upadłościowego.

Szacując minimalny czas trwania postępowania upadłościowego na 5 miesięcy i biorąc pod uwagę przepis art. 162 puin, zgodnie z którym w określonej sytuacji wskaźnikiem górnej granicy wynagrodzenia syndyka jest wysokość nie przekraczająca przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, to nadal kwota 10 000 zł nie zaspokajałaby kosztów postępowania, nawet tylko w zakresie tego wynagrodzenia. W październiku 2013 r. wysokość tego wskaźnika wynosiła bowiem 3 809,81 zł, wskaźnik za cały IV kwartał z pewnością nie będzie odbiegał znacznie od tej wielkości.

Nawet uwzględniwszy połowę tej kwoty w przeciągu potencjalnych 5 miesięcy to daje to kwotę około 9 500 zł, a należy pamiętać jeszcze o kosztach ogłoszeń, obsługi księgowej, korespondencji z wierzycielami, kosztach sądowych i egzekucyjnych.

Zarzut natomiast, iż syndyk winien liczyć się z brakiem wynagrodzenia był całkowicie bezpodstawnym. Stosownie do art. 162 ust. 1 puin syndyk ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonanej pracy.

Przedmiotowe zaś postępowanie w tym zaskarżone postanowienie ma na celu właśnie uniknięcie sytuacji na którą wskazał dłużnik, a to niedopuszczenie do ogłoszenia upadłości w rachunkach wskazujących na brak środków na pokrycie kosztów postępowania (art. 13 ust. 1 pr. uin), co uniemożliwiłoby m.in. wypłatę syndykowi należnego wynagrodzenia.

Podsumowując, jeżeli wniosek zgłoszony jest wtedy, gdy majątek spółki nie wystarcza nawet na koszty postępowania upadłościowego, to nie może być mowy o zaspokojeniu jakichkolwiek wierzycieli. Ogłoszenie upadłości jest wówczas bezcelowe i nie dochodzi do niego.

Postanowienie SO w Rzeszowie z dnia 26 listopada 2013 r., VI Gz 314/13

Standard: 16632 (pełna treść orzeczenia)