Odpowiedzialność cywilna autora, redaktora i innej osoby na podstawie
Odpowiedzialność cywilna autora, redaktora i innej osoby na podstawie art. 38 Pr.Pras.
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Obowiązek złożenia oświadczenia mającego usuwać skutki naruszenia dóbr osobistych nie jest obowiązkiem wspólnym osób ponoszących odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych przez publikację prasową (art. 38 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe, Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.), co nie wyłącza możliwości doprowadzenia do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego przez te osoby jednym oświadczeniem podlegającym opublikowaniu.
Odpowiedzialność za szkodę niemajątkową autora, redaktora i wydawcy nie jest solidarna. Gdy naruszenie dobra osobistego powodujące szkodę niemajątkową, nastąpiło w wyniku działania autora, redaktora i wydawcy, w istocie rzeczy każda z tych osób odpowiada za swoje własne, odrębne, bezprawne zachowanie.
Skoro każda z wymienionych osób ponosi odpowiedzialność za swoje własne zachowanie, to różny może być nakazany im przez sąd sposób naprawienia niemajątkowej szkody wyrządzonej tym zachowaniem. Zróżnicowanie to może wyrażać się przykładowo w różnym tekście przeproszenia, jakie każda z osób zobowiązana będzie złożyć w celu usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego.
O ile odpowiedzialność autora opublikowanego tekstu istotnie różni się z uwagi na przyczyny jej przypisania tej osobie od odpowiedzialności redaktora naczelnego tytułu prasowego i jego wydawcy, o tyle przyczyny przypisania odpowiedzialności redaktorowi naczelnemu i wydawcy są zbliżone. Tak jak możliwe jest (czasami wyłącznie możliwe) podjęcie przez wszystkie te osoby osobno działań usuwających skutki naruszenia dóbr osobistych przez publikację prasową, zwłaszcza, gdyby były to działania polegające na różnych rodzajowo zachowaniach, tak też możliwe jest podjęcie przez nie pewnych działań usuwających skutki naruszenia wspólnie. Oczywiście nie sposób uznać za dopuszczalne nałożenia wspólnego obowiązku na podmioty, które nie są w stanie współdziałać w jego realizacji, ale tego rodzaju przeszkoda nie dotyczy zachowania polegającego na złożeniu w tytule prasowym, w którym doszło do naruszenia dóbr osobistych oświadczenia o ustalonej treści, które ma usuwać skutki tego naruszenia przez urzędującego redaktora naczelnego i wydawcę.
Wyrok SN z dnia 15 lutego 2018 r., I CSK 281/17
Standard: 66415 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z treścią art. 38 ust. 1 prawa prasowego odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału, nie wyłączając odpowiedzialności wydawcy. W sprawie niniejszej nie było sporu co do tego, że publikacja pozwanego stanowiła materiał prasowy. W doktrynie wskazuje się, że „spowodować” ukazanie się materiału prasowego można zarówno przez działanie, jak i zaniechanie, bowiem ustawodawca wobec wskazanych w tym przepisie osób, nie posłużył się określeniem sugerującym podjęcie decyzji o publikacji (np. „zadecydowali o opublikowaniu”). Odpowiedzialność autora materiałów prasowych jest odpowiedzialnością wyłącznie za własne działania i zaniechania, przez co nie wyłącza jej ewentualna współodpowiedzialność innej osoby.
W literaturze przedmiotu podkreśla się, że każdy autor ma obowiązek czuwania nad kształtem materiału prasowego od chwili oddania go do redakcji, do momentu rozpowszechnienia. Zaniechanie tej dbałości stanowi bezprawie, a nawet czyn zawiniony, w ramach niedbalstwa (por. uchwałę (7) SN z dnia 18 lutego 2005 r., III CZP 53/04). Podkreślenia też wymaga, że od dziennikarza wymagana jest podwyższona, szczególna staranność i rzetelność (art. 12 ust. 1 prawa prasowego), a nie staranność należyta, przeciętna.
W doktrynie zauważa się także, że materiał prasowy niemal zawsze stanowi utwór w rozumieniu art. 1 prawa autorskiego. Opatrzenie materiału prasowego dodatkami, tytułami, komentarzami, zdjęciami itd. stanowi ingerencję w osobiste prawa autorskie twórcy dzieła, a konkretnie w prawo do zachowania integralności dzieła z art. 16 pkt. 3 prawa autorskiego. Autor, dostrzegając bezprawną ingerencję w jego dzieło – wykraczającą treściowo poza tekst i przez to godzącą w cudze prawa – jest uprawniony i zarazem zobowiązany (w ramach obowiązku zachowania szczególnej staranności i rzetelności z art. 12 ust. 1 prawa prasowego) do interwencji, łącznie z zakazaniem naruszenia jego osobistych praw autorskich i uruchomieniem środków prawnych. Jeśli interwencja nie przyniesie skutku, a autor podejmował odpowiednio intensywne działania, będzie zwolniony od odpowiedzialności. Nie wypełniając takich aktów staranności, autor będzie odpowiadał w zasadzie tak samo, jakby sam spowodował bezprawne opatrzenie materiału prasowego określonymi dodatkami.
O kształcie materiałów prasowych decyduje autor oraz redaktor naczelny, co należy odróżnić od dokonania technicznej czynności w postaci wprowadzenia materiału na stronę internetową określonego portalu. Odpowiedzialność autora i redaktora naczelnego – co należy podkreślić – nie sprowadza się do samodzielnego, osobistego zamieszczenia określonych materiałów, ale do szeroko pojętego dopuszczenia do ich publikacji.
Pozwany jako autor materiału prasowego miał ustawowy obowiązek czuwania nad jego ostatecznym kształtem, aż do momentu opublikowania. W sytuacji zaś dostrzeżenia bezprawnej ingerencji w treść swego materiału, winien był zasygnalizować nieprawidłowości i podjąć starania, by zapobiec rozpowszechnieniu artykułu w takim kształcie.
Zaniechanie obowiązku czuwania nad ostatecznym kształtem materiału prasowego i w konsekwencji „spowodowanie”, dopuszczenie do jego opublikowania w takiej postaci w jakiej został opublikowany na portalu internetowym o niedochowaniu najwyższej staranności i rzetelności. To zaś skutkuje odpowiedzialnością z art. 38 prawa prasowego.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 15 marca 2017 r., I ACa 599/16
Standard: 10702 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 5480
Standard: 34289
Standard: 40297
Standard: 34227
Standard: 8963
Standard: 16325
Standard: 68055
Standard: 34222
Standard: 68189
Standard: 43192
Standard: 34316
Standard: 66419
Standard: 66416
Standard: 66417
Standard: 49094
Standard: 14336
Standard: 51790