Hipoteka przymusowa na podstawie zarządzenia zabezpieczenia o jakim mowa w art 110 pkt 5 u.k.w.h.
Szczególne podstawy ustanowienia hipoteki przymusowej (art. 110 u.k.w.h.)
Do oceny zarządzenia zabezpieczenia, stanowiącego podstawę wpisu do hipoteki przymusowej, z punktu widzenia zgodności jego wystawienia z przepisami ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji właściwe są wyłącznie organy pod kontrolą sądów administracyjnych. Zarządzenie zabezpieczenia jest aktem administracyjnym niebędącym decyzją administracyjną, dlatego nie stosuje się do niego wymagań formalnych przewidzianych w art. 107 kodeksu postępowania administracyjnego.
Zgodnie z art. 110 pkt 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.) hipotekę przymusową można uzyskać m.in. na podstawie zarządzenia zabezpieczenia, określonego w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Do wykonania zabezpieczenia w postaci wpisu hipoteki przymusowej dochodzi w postępowaniu wieczystoksięgowym. Jeżeli organ egzekucyjny nie jest jednocześnie wierzycielem podlegającej zabezpieczeniu wierzytelności, to z wnioskiem o jej zabezpieczenie przez wpis hipoteki występuje wierzyciel (art. 110 § 2 KWU), przy czym wystawiony przez niego tytuł wykonawczy lub tytuł zabezpieczenia musi być na jego wniosek zaopatrzony przez administracyjny organ egzekucyjny klauzulą o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji, a zarządzenie zabezpieczenia - klauzulą skierowania do wykonania (art. 110 § 3 KWU). Jeżeli organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem podlegającej zabezpieczeniu wierzytelności, to samodzielnie składa wniosek o wpis hipoteki przymusowej, po nadaniu zarządzeniu zabezpieczenia klauzuli o skierowaniu go do wykonania. Istnienie podstaw do wydania zarządzenia podlega ocenie organu egzekucyjnego, który z urzędu lub na wniosek wierzyciela zaopatruje je we wskazaną klauzulę w toku czynności podejmowanych na podstawie art. 156 § 1 i 157 § 1 EgzAdmU.
Organ, który opatrzył zarządzenie zabezpieczenia klauzulą o jego skierowaniu do wykonania bierze odpowiedzialność za zweryfikowanie podstaw do wydania zarządzenia zabezpieczenia. Podstawy te nie mogą być ponownie badane w postępowaniu, które zmierza do wykonania zabezpieczenia, a taki charakter ma postępowanie o wpis hipoteki przymusowej.
Postanowienie SN z dnia 9 sierpnia 2016 r., II CSK 710/15
Standard: 16591 (pełna treść orzeczenia)