Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych w stosunkach majątkowych między małżonkami (art. 38 k.r.o.)

Instytucja rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych (art. 5-9 u.k.w.h.) stosowana na podstawie odesłania zawartego w art. 38 k.r.o. znajdzie zastosowanie w sytuacji, w której dane prawo należy do majątku wspólnego małżonków, natomiast w księdze wieczystej jako podmiot tego prawa wpisane jest tylko jedno z nich. Ze względu na to, że rękojmia nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych (art. 6 ust. 1 u.k.w.h.), wykluczone jest np. nabycie prawa własności wspólnej nieruchomości w drodze darowizny dokonanej przez małżonka wpisanego jako właściciel do księgi wieczystej w przypadku, gdy drugi małżonek na darowiznę nie wyraził zgody. Rękojmia pozwoli natomiast np. na odpłatne nabycie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego wspólnej nieruchomości bądź odpłatne obciążenie jej służebnością, użytkowaniem czy hipoteką.

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze (art. 6 ust. 1 u.k.w.h.), przy czym zgodnie z art. 6 ust. 2 u.k.w.h. "w złej wierze jest ten, kto wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym, albo ten, kto z łatwością mógł się o tym dowiedzieć".

Według poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 5 maja 1993 r., III CZP 52/93: "W złej wierze nabywca hipoteki pozostaje także wtedy, gdy poprzestaje na oświadczeniu ustanawiającego hipotekę, że obciążana nieruchomość stanowi jego majątek odrębny, jeżeli przy zachowaniu zawodowej staranności mógł był z łatwością ustalić, że nieruchomość ta jest w rzeczywistości przedmiotem wspólności majątkowej małżeńskiej".

Wyrok SA w Warszawie z dnia 19 listopada 2015 r., VI ACa 1632/14

Standard: 16544 (pełna treść orzeczenia)