Godło, symbolika narodowa, przynależność do narodu; tożsamość narodowa (etniczna)
Cywilna ochrona dziedzictwa narodowego; tożsamości i symboliki narodowej, dobrego imienia Narodu
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Indywidualna tożsamość narodowa (etniczna) stanowi jedno z dóbr osobistych. W szczególności też tożsamość etniczna jednostki musi być uważana za element jej autonomii osobistej (zob. wyroki ETPC: S. i Marper przeciwko Zjednoczonemu Królestwu [WI] i z 27 kwietnia 2010 r. w sprawie Ciubotaru przeciwko Mołdawii; 15 marca 2012 r. w sprawie Aksu przeciwko Turcji).
ETPC podkreśla, że „w szczególności wszelkie negatywne stereotypy dotyczące grupy, gdy osiągną określony poziom, mogą oddziaływać na poczucie tożsamości grupy oraz poczucie własnej wartości i pewności siebie jej członków” (wyrok ETPC z 15 marca 2012 r. w sprawie Aksu przeciwko Turcji).
Oceny skutków naruszenia dóbr osobistych, w przypadku powódki w postaci tożsamości narodowej i godności, a także sposobu ich usunięcia nie mogą odwoływać się do subiektywnych intencji sprawcy, lecz powinny wynikać z zastosowania kryteriów obiektywnych, tym bardziej, że niemajątkowa ochrona dóbr osobistych pozostaje niezależna od winy sprawcy.
Co do zasady naruszenie tożsamości narodowej, jak w przypadku każdego dobra osobistego, musi mieć charakter zindywidualizowany, tj. zachowanie sprawcze być nakierowane wobec konkretnej osoby, co może mieć miejsce wówczas, gdy osoba ta jest członkiem większej grupy, a sprawcy można przypisać w chwili realizacji działań podlegających ocenie zamiar, w szczególności, jeżeli wskazuje na to treść dotyczącej cech tożsamościowych wypowiedzi. Nie jest przy tym wystarczająca ocena odwołująca się do subiektywnego odczucia, choć jednocześnie to nie pozostaje zupełnie irrelewantne.
Wyrok SN z dnia 7 marca 2023 r., II CSKP 659/22
Standard: 69440 (pełna treść orzeczenia)
Pozwany wypowiadał się pogardliwie, poniżająco o Polakach, używając między innymi słowa „głupi:” w jęzuku niemiecki. Nawet jeśli nie można mu przypisać wszystkich zarzucanych mu przez powódkę wypowiedzi, to przyznane przez pozwanego skrajnie obraźliwe wypowiedzi pejoratywnie oceniające Polaków - mimo że padały w chwilach wzburzenia, nasilonej frustracji i nie były kierowane ad personam do powódki - to naruszały jej dobra osobiste w postaci godności i poczucia tożsamości narodowej.
Powódka miała prawo czuć się głęboko dotknięta jako jednostka i jako obywatelka Rzeczypospolitej Polskiej, której tożsamość została ukształtowana przez polską tradycją i historię. Wprawdzie jeżeli naruszenie godności jednostki następuje poprzez zużycie określonych słów, to istotne znaczenie dla ich oceny ma kontekst sytuacyjny czy tę zwyczaje środowiska, w którym zostały wygłoszone (por. komentarz do art. 24 k.c., M. Fras, M. Habdas, WKP 2018) , to jednak wybuchowe usposobienie pozwanego i stresujące sytuacje w pracy zawodowej nie mogą usprawiedliwiać takiego sposobu rozładowywania emocji polegającego na odwoływania się do szkodliwych i krzywdzących stereotypów odnoszących się do narodowości oraz – jak ujął to Sąd pierwszej instancji – klisz rodem z XIX wieku, utrwalonych w świadomości społeczeństwa niemieckiego. Wszelkie negatywne stereotypowanie każdej grupy, bez względu na to, czy dotyczy narodowości, przynależności etnicznej, dotyczące każde jest krzywdzące i daleko odbiega od standardów, które winny być normą w demokratycznym społeczeństwie.
Wyrok SA w Gdańsku z dnia 4 marca 2020 r., I ACa 363/19
Standard: 77746 (pełna treść orzeczenia)