Znęcanie się fizyczne

Znęcanie fizyczne oznacza zadawanie cierpień fizycznych, takich jak np. bicie, popychanie, ciągnięcie za włosy. Znęcanie psychiczne to powodowanie dyskomfortu psychicznego u ofiary, wzbudzanie u niej poczucia zagrożenia, niepokoju, obawy o własny los i własne mienie, straszenie, grożenie, używanie inwektyw, uprzykrzanie jej życia, robienie jej na złość 

Oskarżony wykorzystując wizyty u dziecka, w dalszym ciągu pozostawał z nią w kontakcie i przy okazjach tego kontaktu znęcał się (strasząc ją m. in. odebraniem syna). Fakt, że przez określony czas skazany nie mieszkał z pokrzywdzoną nie może prowadzić do wniosku, że przestępstwo znęcania w tym czasie nie mogło być popełnione.

Postanowienie SN z dnia 15 października 2020 r., IV KK 384/20

Standard: 74034 (pełna treść orzeczenia)

W istocie fizycznego znęcania się mieszczą się akty wykonawcze polegające zwykle na naruszeniu nietykalności cielesnej pokrzywdzonego. W związku z tym, że stanowią one fragmenty przestępstwa zbiorowego zagrożonego karą surowszą, zostają pochłonięte przez jego ustawowe znamiona, a tym samym nie dają podstawy do kumulatywnej kwalifikacji prawnej. W podobnej relacji mogą pozostawać niektóre przestępstwa należące do elementów składowych zbiorczego pojęcia moralnego znęcania się (np. zniewaga , groźba, zmuszanie do określonego zachowania, niszczenie lub uszkodzenie mienia).

Inna sytuacja zachodzi wówczas, gdy sprawca znęcania się - do którego dokonania ustawa nie wymaga żadnego określonego skutku - spowodował w rezultacie znęcania się następstwa decydujące o wyczerpaniu tym czynem jednocześnie znamion innego przestępstwa (np. uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo śmierć ofiary). W takim wypadku nie jest ani możliwe, ani celowe rozgraniczanie czynu mającego w całości charakter znęcania się od tego jego fragmentu, z którego wyniknął określony skutek. Należy zatem zastosować kumulatywną kwalifikację prawną tego czynu.

Nie ma natomiast podstawy do traktowania jako jeden z elementów znęcania się - a w konsekwencji do przyjęcia realnego zbiegu przepisów ustawy - takiego działania sprawcy powodującego określony skutek (np. uszkodzenie ciała lub pozbawienie życia), które stanowi zdarzenie oderwane w czasie i dające się wyraźnie oddzielić od czynności podjętych z zamiarem znęcania się.

Rozróżnienie tych dwóch odmiennych sytuacji zależy od konkretnych okoliczności faktycznych i ustaleń dokonanych w indywidualnej sprawie.

Uchwała SN (wytyczne Izby Karnej) z dnia 9 czerwca 1976 r., VI KZP 13/75

Standard: 16238 (pełna treść orzeczenia)