Wyłączenie sędziego który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego wnioskiem o wznowienie lub zaskarżonego w trybie kasacji (art. 40 § 3 k.p.k.)

Z treści art. 40 § 3 k.p.k. wynika, że sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego wnioskiem o wznowienie lub zaskarżonego w trybie kasacji, nie może orzekać, co do tego wniosku lub tej kasacji. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że zawarte w art. 40 § 3 k.p.k. pojęcie, „co do kasacji" odnosi się nie tylko do orzekania w przedmiocie merytorycznej zasadności kasacji, czy orzeczeń decydujących o jej dopuszczalności, ale też rozstrzygnięć pozostających z nimi w ścisłym związku, które „blokują” dostęp do tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia. Za takie niewątpliwie należy uznać nie tylko zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku o uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego (np. postanowienia SN: z dnia 30 marca 2017 r., V KZ 7/17 LEX nr 2261758, z dnia 30 marca 2017 r., V KZ 9/17, LEX nr 2261759), czy też postanowienie w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia takiego wniosku (por. postanowienie SN z dnia 15 lutego 2018 r., II KZ 2/18, LEX 2449787), ale także zarządzenie o uznaniu za bezskuteczny wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji.

Orzekając w sprawie na etapie postępowania odwoławczego sędzia ten był z mocy prawa - na podstawie art. 40 § 3 k.p.k. - wyłączony od orzekania zarówno w przedmiocie odmowy przyjęcia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia tego wyroku, jak i w odniesieniu do uznania wniosku o przywrócenie terminu za bezskuteczny. Dlatego też niezależnie od podniesionych w zażaleniu zarzutów, zaskarżone zarządzenie należało uchylić wobec wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej wymienionej w art. 439 § 1 pkt 1 w zw. z art. 40 § 3 k.p.k.

Postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 2018 r., V KZ 34/18

Standard: 16209 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z brzmieniem z art. 40 § 3 k.p.k., sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia zaskarżonego w trybie kasacji, nie może orzekać "co do tej kasacji". W bogatym już w tym zakresie orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreślano natomiast, że zakaz ten nie jest ograniczony do oceny merytorycznej zasadności kasacji, lecz odnosi się do wszystkich rozstrzygnięć, które dotyczą formalnych warunków jej dopuszczalności i których skutkiem może być niedopuszczenie do merytorycznego rozpoznania kasacji (zob.m.in. postanowienia SN: z dnia 12 października 2006 r. III KZ 60/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1946; z dnia 21 czerwca 2007 r., III KZ 42/07, OSNwSK 2007, Nr 1, poz. 1395; z dnia 30 sierpnia 2007 r., IV KZ 82/07, OSNwSK 2007, Nr 1, poz. 1944; z dnia 20 listopada 2007 r., III KZ 110/07, OSNwSK 2007, Nr 1, poz. 2718, ostatnio postanowienia SN: z dnia 28 października 2013 r., III KZ 65/13 - Lex nr 1388389; z dnia 29 stycznia 2014 r., IV KZ 1/14 - Lex nr 1425024; z dnia 17 maja 2016 r., II KZ 14/16, niepubl.; z dnia 17 stycznia 2017 r., sygn. akt II KZ 48/16, Lex nr 2188627; 24 sierpnia 2016 r., IV KZ 38/16, Lex nr 2151441). Niewątpliwie do katalogu tych rozstrzygnięć zaliczyć należy także i odmowę przyjęcia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego.

Postanowienie SN z dnia 30 marca 2017 r., V KZ 7/17

Standard: 16210 (pełna treść orzeczenia)