Wartość przedmiotu sporu w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe

Sprawa, w której ubezpieczony żąda przeliczenia (ponownego obliczenia) emerytury i przyznania mu w wyniku tego przeliczenia wyższego świadczenia emerytalnego, nie jest sprawą o przyznanie emerytury, ale o jej wysokość.

Taka sprawa nie jest też z całą pewnością sprawą o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, zwłaszcza że objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego nie dotyczy, jak podnosi żalący się, świadczenia pieniężnego (w okolicznościach niniejszej sprawy ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego), które miałoby być objęte takim ubezpieczeniem, lecz osób w związku ze spełnieniem przez te osoby ustawowych warunków podlegania ubezpieczeniu przewidzianych np. w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sprawa, w której przedmiotem sporu jest wysokość świadczenia, jest zatem sprawą o prawa majątkowe, w której o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia (por. postanowienia SN: z dnia 27 października 2009 r., II UZ 34/09; z dnia 10 listopada 2010 r., II UZ 30/10; z dnia 2 marca 2011 r., II UZ 1/11; z dnia 23 stycznia 2012 r., II UK 84/11).

Te same spostrzeżenia dotyczą spraw, w których ubezpieczony żąda innego niż dotychczas przyjęty przez organ rentowy sposobu obliczenia świadczenia. Także w tych sprawach wartość przedmiotu sporu, a następnie wartość przedmiotu zaskarżenia należy ustalać na podstawie art. 22 k.p.c. jako różnicę między sumą świadczeń za rok w wysokości dochodzonej a sumą świadczeń za rok w wysokości dotychczas przysługującej ubezpieczonemu (por. np. postanowienia SN: z dnia 14 kwietnia 2008 r., II UZ 8/08; z dnia 11 sierpnia 2016 r., II UZ 24/16, z dnia 18 listopada 2016 r., I UZ 36/16).

Postanowienie SN z dnia 4 lipca 2018 r., I UZ 23/18

Standard: 16216 (pełna treść orzeczenia)

W sporach sądowych o wysokość powtarzających się świadczeń z ubezpieczenia społecznego wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi obliczona za okres jednego roku, stosownie do wskazań zawartych w art. 22 k.p.c., różnica pomiędzy hipotetyczną kwotą emerytury, jaką skarżący otrzymywałby, gdyby jego żądanie ustalenia wysokości świadczenia zostało uwzględnione, a emeryturą w kwocie faktycznie pobieranej (postanowienia SN z dnia 8 stycznia 1997 r., II UKN 40/96; z dnia 18 października 2000 r., II UZ 123/00, z dnia 21 lipca 2003 r., II UZ 45/03; z dnia 23 listopada 2007 r., II UZ 30/07 i z dnia 2 października 2009 r., II UZ 30/09). Tak oznaczona wartość przedmiotu zaskarżenia nie może być przy tym wyższa od wartości przedmiotu sporu.

Reguły te mają zastosowanie także w sprawach o sposób waloryzacji świadczeń. Również i w tych przypadkach dla ustalenia wartości przedmiotu zaskarżenia konieczne jest zestawienie w skali jednego roku różnic w wysokości emerytury (renty) zwaloryzowanej zgodnie z życzeniem wnioskodawcy i emerytury (renty) zwaloryzowanej według przyjętego przez organ rentowy mechanizmu (postanowienie SN z dnia 18 stycznia 2006 r., II UZ 74/05). Wspomniana różnica pomiędzy dochodzonym a faktycznie pobieranym świadczeniem za okres dwunastu miesięcy wyznacza wartość przedmiotu zaskarżenia także wówczas, gdy ubezpieczony dochodzi wypłaty należności za przedział czasu sprzed wydania decyzji, gdyż żądanie przyznania zwiększonej emerytury (renty) za okres wcześniejszy nie jest roszczeniem odszkodowawczym w rozumieniu prawa cywilnego i nie ma odrębnego charakteru w znaczeniu, jakim terminem tym posługuje się art. 21 k.p.c. Dlatego też dla określenia wartości przedmiotu zaskarżenia w tego rodzaju sporach nie stosuje się tego ostatniego przepisu i nie sumuje się różnic wysokości świadczeń za okres sprzed i po wydaniu zaskarżonej decyzji (postanowienia SN z dnia 6 lutego 2010 r., II UKN 294/00 i z dnia 21 kwietnia 2005 r., I UZ 76/04).

Postanowienie SN z dnia 21 stycznia 2015 r., II UZ 61/14

Standard: 16180 (pełna treść orzeczenia)