Zaburzenia osobowościowe, manipulacja

Niewątpliwie użyte w opinii pozwanej pojęcia „zaburzeń osobowościowych” i „manipulacji” posiadają pejoratywne konotacje i wzbudzają negatywne skojarzenia. Pierwsze z pojęć łączy się z wiedzą psychiatryczną, a którego cechami są określone w nauce zaburzenia psychiczne człowieka, a drugie łączy się z nakłanianiem przez określoną osobę innej jednostki do działania sprzecznego z jej przekonaniem czy interesem, co w wypadku postępowania sądowego oznacza podejmowanie działań procesowych do osiągnięcia celu w postaci orzeczenia sądowego sprzecznego z istniejącym stanem rzeczy w relacji do przepisów prawa. Niewątpliwie także przypisanie osobie takich cech narusza jej dobro osobiste w postaci godności osobistej (czci wewnętrznej) pojmowanej jako wyobrażenie jednostki o samej sobie (art. 23 KC).

Wbrew wszakże zarzutom apelacji nie narusza czci zewnętrznej (pojmowanej jako wyobrażenie innych ludzi o osobie). Należy bowiem zauważyć, że adresatem wypowiedzi biegłego w sprawie jest przede wszystkim sąd, którego wiedza w zakresie obowiązujących przepisów prawa nakazuje odrzucić z obszaru oceny sprawy poglądy biegłych, które nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (a taki walor posiada inkryminowana część opinii ilustrująca stan osobowości powódki).

O ile zatem opinia biegłego psychiatry nie była trafna, to wyłączną odpowiedzialność za taki stan ponosi jej autor a nie pozwana, której opinia odnosiła się do poglądów zaprezentowanych w sprawie (opinia została sporządzona na podstawie akt sprawy i wbrew zarzutom apelacji nie była limitowana obowiązkiem badania powódki.

O ile wykorzystanie wiedzy biegłego psychiatry w opinii wyjaśniającej brak związku przyczynowego nie był bezprawny, o tyle użycie określenia „manipulacja” nie jest określeniem oględnym i oszczędnym w stopniu wykluczającym naruszenie czci powódki (art. 24 § 1 KC). Jego użycie w obiektywny sposób narusza cześć powódki i usprawiedliwia roszczenie niepieniężne powódki.

Wyrok SA w Krakowie z dnia 11 lutego 2016 r., I ACa 1542/15

Standard: 16088 (pełna treść orzeczenia)