Poczucie przynależności narodowej ("polskie obozy zagłady")
Cywilna ochrona dziedzictwa narodowego; tożsamości i symboliki narodowej, dobrego imienia Narodu
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Poczucie tożsamości narodowej należy uznać za dobro osobiste w rozumieniu art. 23 i 24 k.c. Przejawia się ono w zespole poglądów i przekonań związanych z uczestnictwem we wspólnocie narodowej, z którą identyfikuje się człowiek. Gwarantuje stan wolny od ingerencji w poglądy i przekonania, będące jego przejawem. W judykaturze wskazuje się, że potrzeba takiej ochrony istnieje m.in. z uwagi na wypowiedzi o „polskich obozach koncentracyjnych”, które deprecjonują wewnętrzne przekonanie człowieka o jego własnej wartości jako członka narodu polskiego (zob. F. Rakiewicz, Poczucie tożsamości narodowej jako dobro osobiste w świetle polskiego prawa cywilnego, cz. 1-3, SPP 2011).
Z reguły dobro osobiste w postaci tożsamości narodowej może być naruszone przez wypowiedź przypisującą narodowi bądź jego przedstawicielom negatywnie oceniane cechy lub zachowania. W konsekwencji powód w tego rodzaju sprawach zobowiązany jest przedstawić w toku postępowania sądowego dowody umożliwiające obiektywne wykazanie, że funkcjonuje u niego poczucie określonej tożsamości narodowej, które doznało zagrożenia lub naruszenia, po stronie pozwanego pozostaje natomiast wykazanie, że jego działania nie były bezprawne.
Wyrok SN z dnia 6 marca 2024 r., II CSKP 2034/22
Standard: 88505 (pełna treść orzeczenia)
Mając na uwadze dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości w wyroku C-800/19 wykładnię art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 oraz stan faktyczny sprawy przyjąć należało, że sądy polskie nie mają w tym przypadku jurysdykcji krajowej. Powód dochodził bowiem w niniejszej sprawie ochrony dóbr osobistych, które miały zostać naruszone poprzez posłużenie się przez niemieckiego wydawcę sformułowaniem „polski obóz zagłady”. Materiał, który ma stanowić źródło krzywdy powoda, nie dotyczył samego powoda ani go w żaden sposób nie identyfikował. Naruszenie dóbr osobistych S. Z. miało wynikać z posłużenia się sformułowaniem sugerującym udział narodu polskiego w zorganizowaniu obozu zagłady w T.. Jak zaś wyjaśniono w uzasadnieniu wyroku (...) zwykła przynależność danej osoby do możliwej do zidentyfikowania szerokiej grupy, nie pozwala na zrealizowanie celów przewidywalności przepisów o jurysdykcji i pewności prawa, ponieważ centra interesów życiowych osób należących do tej grupy mogą potencjalnie znajdować się w którymkolwiek z państw członkowskich UE. W takiej sytuacji brak jest szczególnie ścisłego związku pomiędzy sądem, w którego obszarze właściwości znajduje centrum interesów życiowych osoby powołującej się na naruszenie jej dóbr osobistych, a przedmiotem sporu, w związku z czym sąd ów nie ma jurysdykcji do rozpoznania tego sporu w oparciu o art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012. Z powyższych względów, wobec stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sądu polskiego, pozew należało odrzucić na podstawie art. 1099 § 1 zdanie drugie k.p.c.
Postanowienie SA w Warszawie z dnia 16 lipca 2021 r., I ACz 605/19
Standard: 81153 (pełna treść orzeczenia)