Kierowanie tokiem posiedzenia sądowego przez przewodniczącego

Jeśli chodzi o sposób prowadzenia rozprawy i udzielanie głosu stronom wskazać należy, iż to przewodniczący kieruje tokiem rozprawy nadto jeżeli to możliwe, jeszcze przed wszczęciem postępowania dowodowego winien przez zadawanie pytań stronom ustalić, jakie z istotnych okoliczności sprawy są między stronami sporne i dążyć do ich wyjaśnienia (art. 210, 212 k.p.c.).

Przewodniczący otwiera rozprawę, zarządzając jednocześnie jej wywołanie, a następnie prowadzi ją i zamyka, upoważnia do zadawania pytań i ogłasza orzeczenia; może odebrać głos, gdy przemawiający go nadużywa, jak również uchylić pytanie, jeżeli uzna je za niewłaściwe lub zbędne (art. 155 k.p.c.).

Poza ogólnymi zadaniami natury procesowej przewodniczącemu - z tytułu kierownictwa rozprawą - przysługują ponadto szczególne uprawnienia natury porządkowej (w ramach tzw. policji sesyjnej sądu). Gdy natomiast sprawa jest rozpoznawana w składzie trzyosobowym, jest on także odpowiedzialny za prawidłowe kierowanie rozprawą i zapewnienie jej porządku (art. 48-52 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych Dz. U.2001.98.1070).

Charakter działalności sądu na rozprawie wymaga, aby przebiegała ona w atmosferze powagi, zdyscyplinowania i podporządkowania się uczestników procesu oraz osób postronnych kierownictwu przewodniczącego. W związku z tym przewodniczący może upomnieć osobę, która narusza powagę, spokój lub porządek czynności sądowych, a po bezskutecznym upomnieniu może ją wydalić z sali rozpraw. Natomiast sąd (a nie przewodniczący) może wydalić z sali uczestników sprawy i to tylko wtedy, gdy - mimo uprzedzenia przez przewodniczącego o skutkach procesowych ich nieobecności - nadal zachowują się niewłaściwie.

W razie cięższego naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może skazać na karę porządkową grzywny do wysokości dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników lub karą pozbawienia wolności do siedmiu dni (art. 49 § 1 p.u.s.p.). - por. Rozpoczęcie rozprawy, Bladowski Bogdan, Metodyka pracy sędziego cywilisty, Oficyna 2009.

Postanowienie SA w Poznaniu z dnia 24 stycznia 2013r. III AUz 6/13

Standard: 15946 (pełna treść orzeczenia)