Współuczestnik sporu jako pełnomocnik
Krąg osób, które mogą być pełnomocnikami (art. 87 k.p.c.) Zasada samodzielnego działania współuczestnika w imieniu własnym (art. 73 § 1 k.p.c.)
Przepis art. 87 § 1 k.p.c. ma na względzie każdego współuczestnika. Bez znaczenia pozostaje to, czy osoba ta ma legitymację procesową. Znaczenia nie ma także rodzaj współuczestnictwa; w żadnym razie nie musi to być współuczestnictwo jednolite. Co więcej, w ogóle nie chodzi tu o współuczestnictwo procesowe, w rozumieniu art. 72 k.p.c., ale o udział po tej samej stronie sporu (por. postanowienie SN z dnia 3 kwietnia 1996 r., III ARN 82/95).
Art. 87 § 1 k.p.c. ma zastosowanie nie tylko w procesie, ale również w postępowaniu nieprocesowym.
Nie ma przeszkód, by udzielić pełnomocnictwa osobie, która jest już uczestnikiem postępowania (stroną procesu) przez tego, kto ma się nim dopiero stać. Oświadczenie o przystąpieniu do sprawy prowadzi wszak do powstania stosunku współuczestnictwa i legitymuje osobę, której udzielono pełnomocnictwa, do pełnienia tej roli w procesie. Skoro współuczestnik sporu będący pełnomocnikiem może w imieniu swego mocodawcy wytoczyć powództwo wzajemne czy wnieść skargę o wznowienie postępowania (vide: art. 91 pkt 1 k.p.c.), a więc zainicjować nowe postępowanie, to nie ma przeszkód, by zgłosić przystąpienie mocodawcy do udziału w toczącej się już sprawie.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 17 października 2017 r., VI ACa 776/16
Standard: 15374 (pełna treść orzeczenia)
W świetle art. 87 § 1 k.p.c. pełnomocnikiem strony może być każdy współuczestnik sporu i stosunek pokrewieństwa nie jest w takiej sytuacji wymagany.
Interpretacja przepisu art. 87 § 1 k.p.c. przyjęta przez NSA jest niewątpliwie nazbyt rygorystyczna. Przepis ten wymienia - jako dopuszczalnych pełnomocników - na pierwszym miejscu adwokata, a zaraz po nim "współuczestnika sporu", przy czym nie stawia w tym zakresie żadnych ograniczeń, szczególnie dotyczących więzi rodzinnych. Trafnie zatem wywodzi rewidujący, iż jedynym warunkiem przewidzianym w tym zakresie przez prawo jest to, by osoba mająca być pełnomocnikiem występowała po tej samej stronie, nie zaś po przeciwnej. Natomiast przewidziane przez powyższy przepis in fine osoby spokrewnione ze stroną (rodzice, małżonek, zstępni strony lub osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia) mogą być zawsze pełnomocnikami strony, niezależnie od tego, czy są one (lub były) współuczestnikami sporu.
Skoro zatem Bolesław W. - co pozostaje poza sporem - jest współuczestnikiem sporu i występuje w tymże sporze po tej samej stronie co Barbara i Wacław F. to zgodnie z cyt. przepisem art. 87 § 1 k.p.c. może on być ich pełnomocnikiem w sporze, niezależnie od stopnia pokrewieństwa, jaki wiąże go (lub nawet nie) ze skarżącymi.
Postanowienie SN z dnia 3 kwietnia 1996 r., III ARN 82/95
Standard: 20212 (pełna treść orzeczenia)