Podział nieruchomości wspólnej w zakresie pomieszczeń przynależnych

Współwłaściciel lokalu stanowiącego odrębną własność nie może - bez zgody pozostałych współwłaścicieli tego lokalu - żądać zniesienia współwłasności, polegającego na wyodrębnieniu piwnic wchodzących w skład nieruchomości wspólnej.

Przewidziany w art. 3 zd. 2 ustawy zakaz znoszenia współwłasności nieruchomości wspólnej dotyczy tylko tej jej części, do której należą elementy pierwszej kategorii, tworzących wspólną nieruchomość, mające charakter jej składników koniecznych. Bez istnienia bowiem współwłasności wspólnej w takim zakresie niemożliwe byłoby w ogóle funkcjonowanie odrębnych własności lokali. Zakaz ten nie dotyczy zaś tych elementów wspólnej nieruchomości, które mają charakter wyodrębnionych ustawowo pomieszczeń przynależnych. W tym zakresie wprowadzanie korekt w drodze postępowania o zniesienie współwłasności należy uznać za dopuszczalne. Oznacza to, że przedmiotowo rzecz ujmując, wniosek zmierzający do skorygowania zakresu nieruchomości wspólnej co do piwnic, był dopuszczalny.

Przewidziana w ustawie nieruchomość wspólna jest kategorią współwłasności o charakterze szczególnym, do której przepisy kodeksu cywilnego mogą mieć zastosowanie jedynie posiłkowe (art. 1 ust. 1 ustawy). Zgodnie zaś z art. 3 zd. 1 ustawy udział w nieruchomości wspólnej, jako prawo związane z własnością lokalu, przysługuje właścicielowi lokalu, z czego należy wywodzić, że udział ten nie przysługuje samodzielnie współwłaścicielowi lokalu, którym jest wnioskodawca. Błędne jest zatem założenie wnioskodawcy, wyprowadzone na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, że jako współwłaściciel w 1/4 części lokalu, ma on udział w 1/16 nieruchomości wspólnej, co umożliwia mu wystąpienie o zniesienie współwłasności na podstawie art. 210 k.c. Do jego sytuacji prawnej ma bowiem zastosowanie ustawa o własności lokali, zgodnie z którą udział w 1/4 nieruchomości wspólnej przysługuje niepodzielnie wszystkim współwłaścicielom lokalu nr 1A. To zaś oznacza, że udział w 1/4 własności lokalu 1A, którym dysponuje wnioskodawca, nie daje mu na gruncie tej ustawy uprawnienia do występowania, bez zgody pozostałych współwłaścicieli tego lokalu, z żądaniem zniesienia współwłasności, polegającego na wyodrębnieniu piwnic, wchodzących w skład nieruchomości wspólnej. Do podobnych zresztą wniosków prowadzi rozważenie sytuacji wnioskodawcy na gruncie przepisów kodeksu cywilnego. Nie ulega wątpliwości, że jego inicjatywa, zmierzająca do wprowadzenia zmian w przedmiocie współwłasności nieruchomości wspólnej, należy do aktów, które trzeba zakwalifikować jako czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu rzeczą wspólną, do której dokonania potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli (art. 199 k.c.), którą on nie dysponuje.

Uchwała SN z dnia 3 października 2003 r., III CZP 65/03

Standard: 14970 (pełna treść orzeczenia)