Podżeganie - zlecenie innej osobie wykonania czynu zabronionego

W aktualnym stanie prawnym zlecenie innej osobie wykonania czynu zabronionego, także w wyniku przyjęcia „oferty” osoby wyrażającej gotowość jego dokonania, może wypełniać znamię czynności sprawczej podżegania jako zjawiskowej formy popełnienia przestępstwa określonej w art. 18 § 2 k.k.

tanowczo trzeba stwierdzić, że żadna z form współsprawstwa określonych w art. 18 § 1 k.k. nie obejmuje swoistych cech działania zleceniodawcy. W szczególności nie można go uznać za sprawcę kierowniczego, bo przecież na określeniu warunków zlecenia, bądź zadośćuczynienia im, kończy się jego rola i dalej nie kontroluje on już wykonania czynu zabronionego przez zleceniobiorcę. Nie można też uznać zlecającego za sprawcę polecającego, gdyż nie wykorzystuje on uzależnienia innej osoby (zleceniobiorcy) od siebie.

Ze względu na specyfikę czynu zleceniodawcy, w doktrynie postuluje się nowelizację przepisu art. 18 § 1 k.k. przez wprowadzenie do zakresu jego normowania kolejnej formy współdziałania sprawczego w postaci zlecenia wykonania przestępstwa (zob. M. Marciniak: Problematyka przestępstw popełnianych na zlecenie, PS 2006 r., nr 2). Propozycja rozszerzenia treści tego przepisu znalazła się też w Projekcie poselskim kodeksu karnego (redakcja z marca 2002 r., druk sejmowy nr 387). Proponowanie typizacji zlecenia popełnienia przestępstwa, jako formy współdziałania sprawczego nie oznacza jednak, że nie ma podstaw do subsumcji działania osoby zlecającej popełnienie czynu zabronionego, bądź przyjmującej „ofertę” dokonania takiego czynu przez inną osobę, pod znamiona normy sankcjonowanej egzystującej w obecnym stanie prawnym. Wykazano wyżej, że działanie zlecającego wypełnia znamiona strony podmiotowej podżegania do dokonania określonego czynu zabronionego (art. 18 § 2 k.k.).

Tak więc ewentualne poszerzenie w przyszłości treści art. 18 § 1 k.k. przez stypizowanie formy sprawczej współdziałania w postaci zlecenia wykonania czynu zabronionego, nie byłoby zmianą wprowadzającą dopiero kryminalizację takiego zachowania, lecz jedynie przesunięciem i bliższym doprecyzowaniem ustanowionej i funkcjonującej już, w odniesieniu do omawianych zachowań, kryminalizacji z § 2 do § 1 art. 18 k.k.

Wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2006 r., V KK 316/05

Standard: 14355 (pełna treść orzeczenia)