Podmiotowe prawo do wyborów i udziału w referendum - czynne prawo (prawo wybierania)

Polska Konstytucja normuje czynne prawo wyborcze jako "prawo wybierania" w art. 62, odnosząc je w tym normatywnym kształcie do wszystkich postaci wyborów niezależnie od szczebla (parlamentarne, referendum, samorządowe) czy charakteru oraz struktury wyłonionych w ten sposób reprezentantów/organów. Przynależność uregulowanej tak sytuacji do podmiotowych praw konstytucyjnych nie może budzić wątpliwości. Wynika to ze sposobu wysłowienia, umiejscowienia regulacji oraz tradycji historycznej, a także z tego, że art. 62 Konstytucji zawiera operacjonalizację zasady ludowładztwa, wyrażonej w art. 4 Konstytucji.

Wyrok TK z dnia 13 marca 2007 r., K 8/07

Standard: 1838 (pełna treść orzeczenia)

Art. 62 ust. 2 Konstytucji, normując zagadnienie prawa do udziału w referendum oraz prawa wybierania (tzw. czynne prawo wyborcze) stanowi, iż: "Prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych albo wyborczych". W przepisie tym, jako przesłanka wykluczająca posiadanie czynnego prawa wyborczego, wskazane zostało: ubezwłasnowolnienie oraz pozbawienie praw publicznych lub wyborczych, w obydwu przypadkach - na podstawie orzeczenia sądowego, korzystającego z atrybutu prawomocności. Wskazane w tym przepisie przesłanki, wyznaczające zakres podmiotowy korzystania z czynnego prawa wyborczego nie mają charakteru kompletnego. Uzupełniają je bowiem następujące wymogi: posiadania obywatelstwa polskiego oraz osiągnięcia odpowiedniego wieku - ukończenia najpóźniej w dniu głosowania 18 roku życia. Zostały one określone w art. 62 ust. 1 Konstytucji.

Kwestia wygaśnięcia mandatu radnego nie ma związku z zagadnieniem czynnego praw wyborczego tej osoby, nie wpływa bowiem ani na jej prawo udziału w referendum, ani też na jej prawo czynnego uczestniczenia w wyborach.

Wyrok TK z dnia 8 kwietnia 2002 r., SK 18/01, OTK-A 2002/2/16, Dz.U.2002/44/423

Standard: 1839 (pełna treść orzeczenia)