Łapówka za "czynność stanowiącą naruszenie przepisu prawa" (art. 229 § 3 k.k.)

Przypisanie odpowiedzialności karnej za przestępstwo określone w art. 229 § 3 k.k. wymaga wskazania normy prawnej nakazującej osobie pełniącej funkcję publiczną określone zachowanie, a także ustalenia, że udzielenie korzyści majątkowej lub osobistej (bądź obietnica jej udzielenia) wiązało się z naruszeniem tej normy.

Przepis art. 229 § 3 k.k. określa typ kwalifikowany łapownictwa czynnego polegającego na udzielaniu albo obiecaniu udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną, aby skłonić ją do naruszenia przepisów prawa albo udzieleniu takiej korzyści za naruszenie przez tą osobę przepisów prawa.

Pod pojęciem „naruszenia przepisów prawa” rozumieć należy takie naruszenie każdego aktu normatywnego obowiązującego powszechnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które oznacza niewykonanie nakazu lub przekroczenie zakazu, obowiązujących osobę pełniącą funkcję publiczną jako adresata tych norm.

Naruszenie przepisów prawa w rozumieniu art. 229 § 3 k.k. nie obejmuje natomiast tych postąpień i decyzji osób pełniących funkcje publiczne, które są uzależnione od ich oceny danej sytuacji faktycznej [wyrok SN z 6 listopada 1987 r., V KRN 200/87, postanowienie SN z 1 września 2010 r., IV KK 78/10]. Wynika stąd, że nie jest możliwe przypisanie sprawcy przestępstwa z art. 229 § 3 k.k., bez wskazania normy prawnej nakazującej osobie pełniącej funkcję publiczną określone postąpienie, a także ustalenia, że udzielenie korzyści majątkowej lub osobistej (bądź obietnica jej udzielenia) wiązało się z naruszeniem tej normy.

W zaistniałej w sprawie sytuacji przepisy prawa nie nakładały na funkcjonariusza Służby Więziennej nakazu sporządzenia wniosku o wymierzenie skazanemu kary dyscyplinarnej. Poprzestanie na zawiadomieniu osób uprawnionych do wymierzenia kary o popełnieniu przekroczenia przez skazanego nie naruszałoby przepisów prawa. Stąd też wypowiedziana przez skazanego obietnica udzielenia korzyści majątkowej za niesporządzenie wniosku o ukaranie, pozostająca w ewidentnym związku z pełnieniem przez Bogdana T. funkcji publicznej, nie mogła zmierzać do naruszenia przez niego przepisów prawa. Propozycja korupcyjna ukierunkowana była w tym wypadku na skłonienie funkcjonariusza Służby Więziennej do określonego postąpienia, tj. zaniechania złożenia wniosku o wymierzenie kary dyscyplinarnej, co nie naruszałoby żadnego prawnego obowiązku ciążącego na tym funkcjonariuszu. Nie było więc podstaw do przyjęcia, że czyn oskarżonego wypełniał znamię kwalifikujące przestępstwa przekupstwa czynnego, określone w art. 229 § 3 k.k. Kwalifikacja prawna przypisanego czynu zastosowana w prawomocnym wyroku jest więc nietrafna, co skarżący zasadnie zarzucił w drugim zarzucie kasacji.

Wyrok SN z dnia 16 grudnia 2011 r., V KK 140/11

Standard: 13849 (pełna treść orzeczenia)