Odszkodowanie w razie orzeczenia środka zabezpieczającego (art. 552 § 3 k.p.k.)

Odszkodowania i zadośćuczynienia z racji stosowania środka zabezpieczającego, o jakim mowa w art. 94 § 1 k.k., po uprzednim uchyleniu w trybie wznowienia procesu, orzeczenia sądu o umorzeniu postępowania z uwagi na niepoczytalność sprawcy z zastosowaniem środka zabezpieczającego i ponownym umorzeniu postępowania z uwagi na tę niepoczytalność, ale bez stosowania wskazanego środka, a więc w sytuacji, gdy do umorzenia doszło wskutek tych samych okoliczności, można zasadnie dochodzić jedynie wtedy, gdy uprzednio w postępowaniu wznowionym w kwestii owego umorzenia zostało wykazane, że stosowany uprzednio środek zabezpieczający został orzeczony mimo braku wysokiego prawdopodobieństwa popełnienia przez sprawcę ponownie czynu o znacznej szkodliwości społecznej, a nie jeżeli rezygnacja obecnie z umieszczenia sprawcy w zakładzie psychiatrycznym jest związana z jego aktualnym stanem zdrowia, będącym efektem leczenia psychiatrycznego i brakiem w związku z tym przewidywań zaistnienia wskazanego wyżej niebezpieczeństwa.

Postanowienie SN z dnia 5 lipca 2012 r., V KK 354/11

Standard: 13813 (pełna treść orzeczenia)

Wskazując w art. 552 § 3 k.p.k., że prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia powstaje również w związku z zastosowaniem środka zabezpieczającego, ustawodawca nie uzależnił tego od wykazania „niewątpliwej niesłuszności” środka zabezpieczającego, lecz od wystąpienia warunków określonych w § 1 i 2 art. 552 k.p.k.

W konsekwencji uznanie, że po stronie oskarżonego (podejrzanego) powstało roszczenie o naprawienie szkód i krzywd wynikłych z zastosowania wobec niego środka zabezpieczającego wymaga nie tylko ustalenia, że środek taki faktycznie był wykonywany, lecz również wcześniejszego wzruszenia, w wyniku wznowienia postępowania lub kasacji, orzeczenia skutkującego zastosowaniem takiego środka i w efekcie uniewinnienie oskarżonego lub orzeczenie wobec niego innego, łagodniejszego środka zabezpieczającego albo też umorzenie postępowania wskutek okoliczności, których nie uwzględniono we wcześniejszym postępowaniu.

Dopiero takie rozstrzygnięcie pozwala z kolei na czynienie ustaleń co do ewentualnego uprzedniego braku podstaw do orzeczenia środka zabezpieczającego lub też zastosowania go w postaci surowszej niż to powinno mieć miejsce albo badania, czy internacja winna trwać krócej niż trwała, a więc wnioskowania w przedmiocie „niesłuszności” stosowania środka, o którym mowa w rozdziale X Kodeksu karnego.

Postanowienie SN z dnia 5 maja 2006 r., II KK 259/05

Standard: 41613 (pełna treść orzeczenia)