Przestępstwa skutkowe popełnione przez zaniechanie

Obok koniecznego do wykazania związku pomiędzy zachowaniem sprawcy a zaistniałym skutkiem, niezbędne jest wykazanie powiązania normatywnego. W przypadku czynu zabronionego zrealizowanego przez zaniechanie, w grę wchodzi jedynie ustalenie owej płaszczyzny normatywnej, a więc wykazania prawnego, szczególnego obowiązku zapobiegnięcia skutkowi.

Teoria obiektywnego przypisania skutku wskazuje na konieczność ustalenia na płaszczyźnie normatywnej naruszenia reguł postępowania z dobrem prawnym (reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach) oraz tego, by zaistniały przebieg przyczynowy prowadzący do skutku był obiektywnie przewidywalny, tj. aby był rozpoznawalny (przewidywalny lub możliwy do przewidzenia) dla tzw. wzorca normatywnego wyposażonego w adekwatną w danych warunkach wiedzę i doświadczenie życiowe.

W przypadku działania, ów przebieg ma być zainicjowany przez sprawcę, bądź sprawca ma aktywnie włączyć się w istniejący łańcuch zdarzeń. Przy zaniechaniu natomiast, przewidywalne musi być to, czy w określonym układzie faktycznym bezprawne zaniechanie wypełnienia obowiązków doprowadzi do zabronionego przez normę zwiększenia niebezpieczeństwa dla dobra prawnego. Nie chodzi tutaj o jakiekolwiek naruszenie reguł postępowania, ale z uwagi na funkcje prawa karnego materialnego o takie naruszenie, które w sposób nieakceptowalny, karygodny i istotny zwiększa ryzyko wystąpienia skutku.

Wyrok SN z dnia 12 października 2016 r., V KK 153/16

Standard: 76846 (pełna treść orzeczenia)