Poświadczenie nieprawdy w zaświadczeniu o zatrudnieniu

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2014 r., I KZP 12/04 przyjęto, że osobą uprawnioną do wystawienia „zaświadczenia o zatrudnieniu” jest tylko pracodawca, a więc podmiot prawa pracy, którego łączy z konkretnym pracownikiem stosunek pracy. Pracodawca nie ma potencjalnego uprawnienia do wystawiania tego rodzaju dokumentów każdej osobie fizycznej, a wyłącznie pracownikowi w rozumieniu art. 2 k.p. W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy podkreślił, że podjęcie działalności gospodarczej w ujęciu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej nie jest równoznaczne z uprawnieniem do wystawienia tego rodzaju zaświadczenia albowiem uprawnienie to wiąże się tylko i wyłącznie z nawiązaniem z konkretną osobą stosunku pracy. Można bowiem prowadzić działalność gospodarczą nie będąc pracodawcą. Nadto osoba prowadząca działalność gospodarczą, ma taką samą potencjalną możliwość zawarcia umowy o pracę, jak i osoba fizyczna, a samo prowadzenie działalności gospodarczej, nie implikuje uprawnienia do wystawienia tego rodzaju zaświadczenia. Przyjęcie, iż uprawnienie takie przysługuje każdej osobie prowadzącej działalność gospodarczą, prowadziłoby do wniosku, że uprawnienie takie przysługiwałoby wszystkim podmiotom obrotu prawnego albowiem każdy z takich podmiotów ma możliwość zawarcia umowy o pracę.

W realiach niniejszej sprawy oczywistym więc jest, że S. P. nie był funkcjonariuszem publicznym, ani inną osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu w rozumieniu art. 271 § 1 k.k., a jego działanie polegające na wypełnieniu zaświadczenia, jakkolwiek poświadczającego nieprawdę co do faktu zatrudnienia kolegi i wysokości zarobków, nie może być utożsamiane z przestępczym działaniem o którym mowa w tymże przepisie. Odpowiedzialność karna S. P. mogła być jedynie rozpatrywana na płaszczyźnie wypełnienia znamion czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k., tj. udzieleniu pomocy T. F. w popełnieniu przez niego występku tzw. oszustwa kredytowego.

Wyrok SN z dnia 8 marca 2016 r., IV KK 379/15

Standard: 13715 (pełna treść orzeczenia)

Wystawienie poświadczającego nieprawdę dokumentu, w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i wysokości zarobków dotyczy stosunku prawnego zatrudnienia, który nie ma charakteru publicznoprawnego. Brak jest także szczególnych uregulowań prawnych, które przypisywałyby wystawionemu przez pracodawcę zaświadczeniu o zatrudnieniu oraz wysokości wynagrodzenia szcze gólną cechę zaufania publicznego ze skutkami erga omnes. Wystawienie takiego dokumentu nie dokonuje się więc na podstawie szczególnych „uprawnień” porównywalnych z władztwem, jakie posiada funkcjonariusz publiczny. Z tego też powodu nie spełnia znamion czynu zabronionego z art. 271 § 1 k.k., zaś posługiwanie się takim stwierdzającym nieprawdę zaświadczeniem o zatrudnieniu i uzyskiwanym wynagrodzeniu nie stanowi także przestępstwa z art. 273 k.k.

Wyrok SN z dnia 27 czerwca 2012 r., V KK 112/12

Standard: 13817 (pełna treść orzeczenia)