Zwolnienie tymczasowo aresztowanego w warunkach art. 264 k.p.k.

Przepis art. 264 § 2 k.p.k. wyraża bezwzględny nakaz, aby sąd po wydaniu wyroku skazującego oskarżonego na karę inną, niż określona w art. 264 § 1 kpk, a przed rozstrzygnięciem o stosowaniu lub dalszym utrzymywaniu tymczasowego aresztowania, wysłuchał obecne strony. Użyty w tym przepisie zwrot: "obecnych stron" oznacza tylko tyle, że niestawiennictwo stron bez względu na powód nie tamuje wydania przez sąd postanowienia w trybie art. 264 § 2 k.p.k. Jest to więc lex specialis w stosunku do ogólnego unormowania w art. 117 § 1 i § 2 k.p.k. Natomiast w razie obecności stron nie jest dopuszczalne ograniczenie, a tym bardziej pozbawienie ich możliwości wypowiedzenia się w kwestii tak istotnej, jak co do dalszego stosowania aresztu tymczasowego. Decyzja bowiem podejmowana w tym trybie należy do jednej z najbardziej doniosłych decyzji procesowych w postępowaniach incydentalnych; dotyczy bowiem takiej wagi dobra, jaką jest wolność człowieka.

Nieudzielenie głosu obecnym stronom przed wydaniem postanowienia w trybie art. 264 § 2 k.p.k. narusza nie tylko wyrażoną w tym przepisie zasadę gwarancyjną, ale jednocześnie pozbawia oskarżonego prawa do obrony, którą zapewnia mu w szczególności art. 6 k.p.k i stanowi tak istotne uchybienie procesowe, które zawsze ma wpływ na treść rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 438 pkt 2 k.p.k.

Postanowienie SA w Katowicach z dnia 5 stycznia 2011 r., II AKz 879/10

Standard: 13555