Pojęcia "przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków" w rozumieniu art 231 k.k.

Przekroczenie uprawnienia lub nie dopełnienie obowiązków w warunkach (art. 231 § 1 k.k.)

Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.

Zarzut aktu oskarżenia oparty jest na uznaniu, iż oskarżony przekroczył swoje uprawnienia. Przekroczenia uprawnień nie można utożsamiać z ewentualną negatywną oceną etyczną pewnych zachowań, musi mieć ono wyraźny odcień prawny, a nie wyłącznie moralny.

Sąd podziela stanowisko, iż z art. 7 Konstytucji RP i określonej tam zasady legalizmu wynika, iż organy władzy publicznej działają na podstawie prawa i w jego granicach, a zatem w zakresie swoich uprawnień i nie mogą uczynić tego na co im prawo wyraźnie nie pozwala.

Podkreślić trzeba na wstępie, iż również czyn zabroniony z art. 231 kk musi spełniać cechę bezprawności, za przestępstwo nie może zostać uznane zachowanie zgodne z prawem. Przy tym z uwagi na ogólną regułę lex certa, konieczności ścisłego zapisania w przepisie znamion czynu i wynikającym stąd zakazie analogii na niekorzyść, nie można uznać za przestępne wykorzystanie luk w prawie.

Nie budzi wątpliwości (zarówno w orzecznictwie i doktrynie), iż stwierdzenie przekroczenia uprawnień musi być poprzedzone rekonstrukcją tychże uprawnień. Źródłem tych uprawnień musi być natomiast akt prawny (również akt prawa wewnętrznego czy umowa).

Tymczasem z zarzutu aktu oskarżenia nie wynika jakie akty prawne, jakie przepisy prawne oskarżony naruszył i na czym, od strony prawnej, miało polegać przekroczenie jego uprawnień. Dopiero w mowie końcowej wskazano, iż przekroczenie uprawnień miało polegać na niezastosowaniu się, m.in., do zasady celowości wydatków, wskazanej w ustawie o finansach publicznych. Sąd przeanalizował zatem liczne opisy przekroczenia uprawnień, zawarte w zarzucie, oceniając je pod kątem ustalenia czy te zachowania miały podstawę prawną i na czym (w sensie jaki akt prawny został naruszony) polegać miało przekroczenie uprawnień.

Wyrok SR w Złotoryi z dnia 29 marca 2017 r., II K 344/16

Standard: 9796 (pełna treść orzeczenia)

Do znamion przestępstwa z art. 246 d.k.k. (obecnie art. 231 k.k.) należy przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków określonych w przepisach precyzujących ich zakres w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją, a także wynikających z istoty zajmowanego stanowiska lub też pełnionej funkcji.

Dla przyjęcia, że sprawca dopuścił się czynu z art. 231 § 1 k.k., istotne znaczenie ma ustalenie zakresu i rodzaju (treści) uprawnień, które funkcjonariusz publiczny przekroczył, lub obowiązków, jakich nie dopełnił. Źródło obowiązków, których niewypełnienie stanowi warunek konieczny realizacji znamion omawianego przestępstwa, zależy od charakteru obowiązku i może mieć charakter ogólny, szczególny lub indywidualny. W przypadku pierwszego z nich, takim źródłem są najczęściej przepisy odnoszące się do wszystkich funkcjonariuszy lub poszczególnych ich kategorii. Obowiązki szczególne są regulowane na ogół przepisami dotyczącymi określonej kategorii funkcjonariuszy publicznych, a więc dotyczącymi działalności poszczególnych rodzajów służb i w porównaniu z ogólnymi są bardziej konkretnie określone.

Z kolei obowiązki indywidualne zawierają odpowiednie przepisy regulaminów, instrukcji, mogą nimi być również wydane przez uprawnione osoby polecenia służbowe wykonania określonych czynności. Pewne obowiązki funkcjonariuszy publicznych mogą wynikać z samej istoty urzędowania (zob. wyrok SN z dnia 4 maja 2016 r., sygn. akt V KK 388/15).

Postanowienie SN z dnia 27 września 2016 r., V KK 82/16

Standard: 13511 (pełna treść orzeczenia)

Ocena zachowania urzędnika, który w trakcie swojej pracy prowadzi relacje towarzyskie pozostaje w gestii jego przełożonych, nie jest jednak polem do oceny prawno-karnej.

Jednorazowe znieważenie właściciela przedsiębiorstwa nie może być kwalifikowane jako przekroczenie uprawnień skutkujące przypisaniem oskarżonej przestępstwa z art. 231 kk. Przestępstwo to polega na działaniu wykraczającym poza uprawnienia powierzone albo niedopełnieniu obowiązków, o czym nie może być mowy w opisywanej sytuacji. Zachowanie takie mogłoby być kwalifikowane co najwyżej nie jako element czynu zabronionego z art. 231 k.k., lecz jako osobny występek znieważenia osoby.

Wyrok SR w Grudziądzu z dnia 23 listopada 2015 r., II K 542/14

Standard: 13492 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 271 słów. Wykup dostęp.

Standard: 13510 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 86 słów. Wykup dostęp.

Standard: 18224 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 406 słów. Wykup dostęp.

Standard: 23853 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 860 słów. Wykup dostęp.

Standard: 4002 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 111 słów. Wykup dostęp.

Standard: 23858