Uporczywe nękanie więcej niż jednej osoby
Uporczywe nękanie (stalking); podszywanie się pod inną osobę (kradzież tożsamości) - art. 190a
W sytuacji gdy jeden z pokrzywdzonych nie zdecyduje się na złożenie wniosku o ściganie w zakresie przestępstwa z art. 190a § 1 k.k. Sąd powinien rozważyć możliwość zmodyfikowania opisu czynu poprzez wyłączenie tych elementów zachowania, które wyczerpują znamiona przestępstwa ściganego na wniosek w zakresie wszystkich elementów charakteryzujących zarzucone działanie, wyczerpujące dyspozycję art. 190a § 1 k.k.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się zgodnie, że nie jest dopuszczalne przyjęcie tzw. kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu sprawcy i ujęcie w opisie czynu przypisanego sprawcy elementów faktycznych należących do istoty przestępstwa ściganego na wniosek w sytuacji, gdy brak jest wniosku o ściganie tego przestępstwa (por. wyrok z dnia 14 czerwca 2002 r., II KKN 267/01, wyrok SN z dnia 15 października 2003 r., IV KK 299/03).
Wyrok SO Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 12 lipca 2016 r., VI Ka 292/16
Standard: 79358 (pełna treść orzeczenia)
Podmiotem czynności wykonawczej przestępstwa z art. 190a § 1 k.k. może być każdy człowiek, z tym, że przepis ten przewiduje, iż w tej roli może występować „inna osoba”, wobec której wymierzone jest nękanie lub „osoba jej najbliższa”. Pojęcie osoby najbliższej zdefiniowane jest w art. 115 § 11 k.k. Uczynienie przez ustawodawcę przedmiotem czynności sprawczej także osoby najbliższej pokrzywdzonego niewątpliwie związane jest z naturą tego zjawiska.
Sprawca (stalker), jak wynika z praktyki, niejednokrotnie w celu pognębienia osoby nękanej poprzez naruszenie jej wolności osobistej oraz prywatności, bezpośrednio oddziałuje na osoby szczególnie bliskie pokrzywdzonego, głównie dziecko czy partnera. Ma to na celu wywołanie u niej niepokoju, skrępowania, wywarcie presji czy zademonstrowanie przewagi siły, a tym samym wzbudzenie większego poczucia zagrożenia i bezbronności (por. P. Furman, Próba analizy konstrukcji ustawowej przestępstwa uporczywego nękania z art. 190a k.k., CzPKiNP 2012, z. 3, str. 46-47; M. Jachimowicz, Przestępstwo stalkingu w świetle noweli do kodeksu karnego, WPP 2011, z. 3, str. 40).
Przestępstwo nękania (stalkingu) z uwagi na to, że występuje nie tylko w relacjach partnerskich, ale również rodzinnych może powodować, iż osobą nim pokrzywdzoną będzie nie tylko jedna osoba, ale również więcej osób. Będzie to miało miejsce wówczas, gdy zamiarem sprawcy będzie nękanie (dręczenie, dokuczenie, niepokojenie) nie tylko jednej konkretnej osoby, ale większej liczy osób połączonych ze sobą węzłem bliskości w rozumieniu art. 115 § 11 k.k., a jego działania nakierowane na różne osoby wywołają u nich skutek, o którym mowa w przepisie art. 190a § 1 k.k. W zależności więc od ustaleń faktycznych dokonanych w konkretnej sprawie, zachowania oskarżonego polegające na nękaniu więcej niż jednej osoby, mogą stanowić jedno przestępstwo z art. 190a § 1 k.k. lub też tyle przestępstw, ilu jest pokrzywdzonych, których dobra prawne zostały naruszone.
Wyrok SN z dnia 16 listopada 2015 r., V KK 329/15
Standard: 13489 (pełna treść orzeczenia)