Ważne powody w sprawie z powództwa wierzyciela o ustanowienie rozdzielności

Uwzględnienie żądania przez wierzyciela ustanowienia rozdzielności majątkowej nie zostało uzależnione od „ważnych powodów”, o których mowa w art. 52 § 1 k.r.o. Jednakże w okolicznościach sprawy nie było podstaw do zakwalifikowania żądania strony powodowej ustanowienia rozdzielności majątkowej między pozwanymi jako zachowania stanowiącego nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 k.c. ze względu na jego sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Takie okoliczności, jak rodzaj działalności, w związku z którą powstały zobowiązania pozwanego i nieuczestniczenie w tej działalności pozwanej, prowadzenie przez nią domu, zajmowanie się dziećmi, udział w prowadzeniu gospodarstwa rolnego – które legły u podstaw zastosowania przez Sąd Okręgowy art. 5 k.c. – mogłyby mieć ewentualnie wpływ na zastosowanie tego przepisu w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej na żądanie małżonka w procesie przeciwko współmałżonkowi, natomiast w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej na żądanie wierzyciela małżonka w procesie przeciwko obojgu małżonkom są pozbawione doniosłości. Wierzyciel będący osobą fizyczną może też mieć rodzinę, podobnie jak mogą mieć rodziny pracownicy wierzyciela będącego osobą prawną zagrożoną upadłością wskutek nieotrzymywania zapłaty od dłużników – a stosunki w tych rodzinach mogą układać się podobnie jak u pozwanych. Dlaczego akurat sama tylko sytuacja rodzinna pozwanych miałaby mieć wpływ na zastosowanie art. 5 k.c. Choroba pozwanej mogłaby zaś rzutować na możliwość zastosowania art. 5 k.c. jedynie wtedy, gdyby uwzględnienie powództwa mogło mieć radykalnie niekorzystny wpływ na warunki jej egzystencji. W sprawie jednak tak niewątpliwie nie jest. Nie można zapominać, że skutkiem uwzględnienia powództwa wierzyciela o ustanowienie rozdzielności majątkowej jest wyłącznie otwarcie się możliwości zaspokojenia należności wierzyciela z udziałów małżonka – dłużnika w przedmiotach należących do majątku wspólnego.

Wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2014 r., II CSK 387/13

Standard: 13431 (pełna treść orzeczenia)