Wygaśnięcie odrębnej własności lokali
Odrębna własność lokalu (art. 1 u.w.l.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Ustanie odrębnej własności lokalu może być zarówno konsekwencją wygaśnięcia, jak i zniesienia, przy czym jako przypadki wygaśnięcia wymienia się zniszczenie budynku lub utratę przez niego charakteru odrębnego od gruntu przedmiotu własności, a jako przykłady zniesienia - notarialne oświadczenie jednego właściciela wszystkich lokali, które stanowiłoby jak gdyby odwrotność (actus contrarius) oświadczenia o ustanowieniu odrębnej własności, połączenie kilku lokali i umowę zawartą w formie aktu notarialnego właścicieli wszystkich lokali. Stanowisko to zostało potwierdzone w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2008 r., II CSK 664/07 i w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2017 r., III CZP 77/17. Sąd Najwyższy stwierdził w uzasadnieniu uchwały z dnia 16 maja 2019 r., III CZP 1/19, że w polskim systemie nie ma takich praw majątkowych, które nie ustawałyby, naturalną zaś konsekwencją braku przedmiotu prawa jest jego ustanie. Normatywną podstawą wygaśnięcia z mocy prawa może być przede wszystkim art. 2 u.w.l. Skoro przedmiotem odrębnej własności może być jedynie samodzielny lokal mieszkalny spełniający kryteria przewidziane w art. 2 ust. 1-3 u.w.l., niespełnianie tych kryteriów oznacza, że lokal nie może być przedmiotem odrębnej własności lokalu.
Uchwała SN z dnia 13 marca 2020 r., III CZP 65/19
Uchwała SN z dnia 13 marca 2020 r., III CZP 65/19
Standard: 44828 (pełna treść orzeczenia)
Wygaśnięcie odrębnej własności lokalu na skutek jego zburzenia powoduje ustanie odrębnej własności drugiego lokalu, natomiast udziały w nieruchomości wspólnej, związane dotychczas z własnością dwóch lokali, przekształcają się w udziały we współwłasności gruntu zabudowanego budynkiem stanowiącym jego część składową i obejmującym jeden lokal.
Przedmiotem sprawy był budynek mieszkalny, w którym znajdowały się dwa lokale mieszkalne (ich własność została wyodrębniona), z których jeden uległ zniszczeniu i utracił charakter odrębnego od gruntu przedmiotu własności. Istniały trzy księgi wieczyste, po jednej dla każdego z lokali i trzecia dla tzw. nieruchomości wspólnej, czyli gruntu i części wspólnej budynku.
Ustawa o własności lokali dokładnie reguluje kwestie związane z ustanowieniem odrębnej własności lokali, natomiast nie zawiera w ogóle przepisów dotyczących wygaśnięcia czy ustania odrębnej własności lokali, co nie oznacza, że takie sytuacje się w praktyce nie zdarzają.
Skoro jeden z lokali zostanie zburzony, w związku z tym w budynku pozostanie jeden lokal. W takiej sytuacji ustaje odrębna własność lokalu który pozostał, ponieważ w budynku mieszkalnym do istnienia odrębnej własności potrzebne są co najmniej dwa lokale. Lokal ten staje się częścią budynku, a budynek staje się częścią składową gruntu.
Uchwała SN z dnia 16 maja 2019 r., III CZP 1/19
Standard: 23435 (pełna treść orzeczenia)