Charakterystyka długów spadkowych, wwiązanie się w sytuację prawną spadkodawcy

Według przepisów prawa materialnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzą na spadkobiercę również niektóre sytuacje prawne, w jakich w dacie otwarcia spadku znajdował się spadkodawca (art. 922 k.c.), a więc nabywa nie tylko aktywa, ale wwiązuje się również w długi, uzyskuje status strony w tych stosunkach prawnych, w których jest to prawnie i umownie dopuszczalne, uzyskuje też status dłużnika w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym, a procesowe wstąpienie do tego postępowania reguluje powołany art. 819 § 1 k.p.c. Wwiązanie się w sytuację prawną spadkodawcy oznacza również, że spadkobierca korzysta z przedawnienia w takim zakresie, w jakim zarzut ten przysługiwał spadkodawcy w dacie otwarcia spadku, a w czasie biegu przedawnienia - następuje kontynuacja, zarówno wtedy, gdy przedawnienie biegło przeciwko spadkodawcy jak i na jego rzecz.

Jeżeli pozwana twierdziła, że roszczenie uległo przedawnieniu, musiałaby wykazać, że przedawnienie nastąpiło po uzyskaniu tytułu egzekucyjnego. Jeżeli przedawnienie biegło, wówczas uwzględnić należało, że bieg terminu przedawnienia przerywają wnioski wierzyciela, kolejno, o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności i o wszczęcie egzekucji. Są to bowiem czynności przedsięwzięte bezpośrednio w celu zaspokojenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c. - por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r. III CZP 101/03, OSNC 2005/4/58). W toku egzekucji przedawnienie nie biegnie, co wynika z art. 124 § 2 k.c. Gdyby więc należność, o którą chodzi, lub jej część, była przedawniona (co oczywiście wymaga udowodnienia) pozwana jako dłużnik, mogła uchylić się od zaspokojenia w tym zakresie roszczenia, jednakże w toku egzekucji jedynym środkiem ochrony dłużnika opartym na zarzucie przedawnienia, jest wyłącznie powództwo opozycyjne, z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Wyrok SN z dnia 23 listopada 2018 r., II CNP 56/17

Standard: 21968 (pełna treść orzeczenia)