Dziedziczenie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy pracownika

Prawo Unii stoi na przeszkodzie temu, by pracownik automatycznie tracił dni corocznego płatnego urlopu przysługujące mu na mocy prawa Unii, a w związku z tym prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop jedynie na tej podstawie, że nie złożył wniosku urlopowego przed ustaniem stosunku pracy (lub podczas okresu rozliczeniowego). Prawa te mogą wygasnąć tylko, jeśli pracodawca rzeczywiście umożliwił pracownikowi w szczególności poprzez odpowiednią informację ze swej strony skorzystanie z odnośnych dni urlopu w odpowiednim czasie, co pracodawca powinien udowodnić.

Jeśli pracodawca jest w stanie przedstawić ciążący na nim w tym względzie dowód, że pracownik umyślnie i z pełną świadomością co do konsekwencji nie wystąpił o coroczny płatny urlop po uprzednim umożliwieniu mu rzeczywistego skorzystania z prawa do tego urlopu, prawo Unii nie stoi na przeszkodzie utracie tego prawa ani, w razie ustania stosunku pracy, wynikającemu z tego brakowi wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany coroczny płatny urlop.

Wykładnia omawianych przepisów prawa Unii, która mogłaby zachęcać pracownika do umyślnego powstrzymania się od skorzystania z corocznego płatnego urlopu w mających zastosowanie okresach rozliczeniowych lub dozwolonego przeniesienia w celu zwiększenia jego wynagrodzenia w chwili ustania stosunku pracy, byłaby niezgodna z celami, którym służy ustanowienie prawa do corocznego płatnego urlopu. Cele te są związane w szczególności z koniecznością zagwarantowania pracownikowi rzeczywistego wypoczynku w trosce o skuteczną ochronę jego bezpieczeństwa i zdrowia.

Wyrok TSUE z dnia 6 listopada 2018 r. C-619/16 i C-684/16, cvria

Standard: 17234

Zgodnie z prawem Unii śmierć pracownika nie powoduje wygaśnięcia jego prawa do corocznego płatnego urlopu. Ponadto uściślił, że spadkobiercy zmarłego pracownika mogą domagać się ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez niego coroczny płatny urlop. W sytuacji, gdy prawo krajowe wyklucza taką możliwość, a tym samym okazuje się niezgodne z prawem Unii, spadkobiercy mogą powoływać się bezpośrednio na prawo Unii, i to zarówno względem pracodawcy publicznego, jak i pracodawcy prywatnego.

Śmierć pracownika skutkuje nieuchronnie tym, że nie może on już skorzystać z czasu odpoczynku i wytchnienia, które wiążą się z prawem do corocznego płatnego urlopu, do którego był on uprawniony. Jednakże aspekt czasowy stanowi tylko jeden z dwóch aspektów prawa do corocznego płatnego urlopu, które jest podstawową zasadą prawa socjalnego Unii i które zostało wyraźnie potwierdzone jako prawo podstawowe w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta”).

Omawiane prawo podstawowe obejmuje również prawo do uzyskania wynagrodzenia podczas tego urlopu, a także, jako prawo współistotne temu prawu do corocznego „płatnego” urlopu, prawo do ekwiwalentu pieniężnego za coroczny urlop niewykorzystany do dnia ustania stosunku pracy. Ten element finansowy ma charakter ściśle majątkowy i dlatego przeznaczony do wejścia w skład majątku danej osoby, w związku z czym jej śmierć nie może z mocą wsteczną pozbawić jej tego majątku, a w konsekwencji tych, którym przekazuje się go w drodze dziedziczenia, nie może pozbawić skutecznego korzystania z tego finansowego komponentu prawa do corocznego płatnego urlopu.

Wyrok TSUE z dnia 6 listopada 2018 r., C-569/16 i C-570/16

Standard: 17235