Przyczynienie się do powstania szkody przez nieujawnienie praw w księdze wieczystej

Pogląd, że nie ujawniając swych praw w księgach wieczystych, powodowie przyczynili się do powstania szkody jest trafny. W świetle art. 35 ust. 2 u.k.w.h. jest oczywiste, że naruszenie obowiązku określonego w art. 35 ust. 1 może być co do zasady kwalifikowane jako przyczynienie; skoro może być podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej właściciela względem osób trzecich, to nie ma przyczyn uzasadniających odmienną ocenę znaczenia tej nieprawidłowości w kontekście przyczynienia.

Próby zakwestionowania przez skarżących powodów istnienia adekwatnego związku przyczynowego między nieujawnieniem swych praw w księgach wieczystych a powstaniem szkody nie przekonują. Zaniechanie to zwiększyło prawdopodobieństwo wystąpienia szkody, ponieważ sytuacja, w której nieruchomość jest objęta dawną księgą gruntową, a wpisy jej dotyczące pochodzą z okresu przedwojennego lub z okresu wojny, może świadczyć o braku zainteresowania wpisanych właścicieli swymi prawami albo o ich śmierci i niejasności co do statusu własnościowego nieruchomości, a okoliczności takie zwiększają widoki powodzenia działań przestępczych i sprzyjają ich podejmowaniu. Ujawnienie swych praw przez powodów w nowych księgach wieczystych najpewniej zapobiegłoby jakiejkolwiek próbie oszustwa w odniesieniu do ich nieruchomości.

Wyrok SN z dnia 14 czerwca 2017 r., IV CSK 104/17

Standard: 13243 (pełna treść orzeczenia)