Przysposobienie z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej

Przysposobienie jest odpowiednikiem materialnego stosunku rodzicielskiego; zgodnie z art. 121 § 1 k.r.o., przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym a przysposobionym taki stosunek jak między rodzicami a dziećmi. Co do zasady stosunki między rodzicami a dziećmi oznaczają pełną władzę rodzicielska, osoba przysposabiająca nabywa więc automatycznie pełnię tej władzy. Ograniczenie, zawieszenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej ma charakter wyjątkowy, a ingerencja sądu w charakteryzujące się dużą autonomią stosunki rodzinne może nastąpić w przypadkach szczególnych.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje trzy rodzaje przysposobienia: przysposobienie pełne (art. 121-123 k.r.o.), przysposobienie pełne, nierozwiązywalne określane także jako całkowite (art. 1251 § 1 k.r.o.) oraz przysposobienie niepełne (art. 124 § 1 k.r.o.). Wzgląd na stabilność i pewność stosunku rodzinnego opartego na przysposobieniu, w którym przeważają elementy osobiste, uzasadnia przyjęcie istnienia zasady numerus clausus rodzajów przysposobienia. Wyłącza to modyfikowanie w drodze wykładni rozszerzającej przepisów regulujących przysposobienie, w tym także przez wprowadzenie nowego rodzaju przysposobienia, polegającego na jednoczesnym ograniczeniu władzy rodzicielskiej przysposabiających.

Jeżeli tego wymaga dobro dziecka, sąd może wydać w sprawie o przysposobienie zarządzenie na podstawie art. 109 k.r.o. Zarządzenie takie, wydane po orzeczeniu przysposobienia, uzyskuje skuteczność z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o przysposobieniu. Takie zarządzenie może być zmienione przez sąd opiekuńczy na podstawie art. 577 k.p.c.

Uchwała SN z dnia 16 września 2015 r., III CZP 47/15

Standard: 13061 (pełna treść orzeczenia)