Różnicowanie wynagrodzeń

Ustawodawca, dążąc do realizacji określonych celów społeczno-gospodarczych, może wykorzystywać instrumenty polityki płacowej. Realizacja określonych, usprawiedliwionych celów może wymagać różnicowania wysokości wynagrodzeń - w ramach ogólnych zasad obowiązujących dla całego kraju - w oparciu o różne kryteria, w tym także w oparciu o kryterium terytorialne. Co więcej, ustawodawca, powierzając jednostkom samorządu terytorialnego realizację zadań w zakresie oświaty, może również wyposażyć te jednostki w odpowiednie instrumenty polityki płacowej, niezbędne dla realizacji powierzonych zadań, stosownie do miejscowych potrzeb i warunków. Oznacza to, że organy samorządu terytorialnego mogą uzyskiwać określone kompetencje w zakresie ustalania wynagrodzeń nauczycieli, a co za tym idzie, za dopuszczalne należy uznać wynikłe stąd nieuniknione różnicowanie wysokości wynagrodzeń w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego, ale wyłącznie w granicach określonych w ustawie i w zakresie koniecznym dla realizacji powierzonych zadań. Organy samorządu terytorialnego nie mogą skutecznie realizować zadań z zakresu edukacji publicznej, nie dysponując odpowiednimi instrumentami polityki płacowej.

Zaskarżony przepis, przekazując organom samorządu terytorialnego unormowanie określonych zagadnień z zakresu wynagradzania nauczycieli, ma umożliwiać skuteczną realizację zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej w dziedzinie edukacji publicznej. Jako podstawę konstytucyjną można zatem wskazać art. 166 Konstytucji. Przyjęte rozwiązania urzeczywistniają zasadę samodzielności jednostek samorządu terytorialnego.

Dopuszczenie różnicowania wysokości wynagrodzeń jest niezbędne dla realizacji zadań publicznych powierzonych jednostkom samorządu terytorialnego w dziedzinie edukacji. Również waga interesu, któremu ma służyć różnicowanie podmiotów podobnych, pozostaje w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostaną naruszone w wyniku różnego traktowania podmiotów podobnych. Znaczenie zadań publicznych w dziedzinie edukacji uzasadnia powierzenie jednostkom samorządu terytorialnego kompetencji prawodawczych, które mogą w konsekwencji doprowadzić do zróżnicowania nauczycieli posiadających ten sam stopień awansu zawodowego i wykonujących pracę tej samej jakości.

Wyrok TK z dnia 14 kwietnia 2003 r., K 34/02

Standard: 1724 (pełna treść orzeczenia)