Wygaśnięcie dzierżawy praw w razie przysądzenia własności nieruchomości (art. 1002 k.p.c.)

Przysądzenie własności nieruchomości powoduje wygaśnięcie dzierżawy praw w postaci dzierżawy udziałów we współwłasności tej nieruchomości.

Skutki prawne przysądzenia własności nieruchomości dla nawiązanego wcześniej stosunku najmu oraz dzierżawy nieruchomości określa art. 1002 k.p.c. Treść przytoczonego przepisu nie wskazuje jednoznacznie, czy wskazane w nim wstąpienie w prawa i obowiązki dłużnika następuje tylko w przypadku dzierżawy nieruchomości, czy również w razie dzierżawy udziałów we współwłasności.

Art. 1002 k.p.c. ulokowany został wśród przepisów regulujących egzekucję z nieruchomości (ściślej - przysądzenie własności), co również wskazuje na powiązanie określonych nim skutków z dzierżawą rzeczy (nieruchomości), a nie praw.

Na rzecz zaprezentowanej wąskiej wykładni art. 1002 k.p.c. przemawia wzgląd na cel postępowania egzekucyjnego, ukierunkowanego na zaspokojenie wierzyciela. Nie ulega wątpliwości, że utrzymanie praw na zbywanej nieruchomości zmniejsza jej atrakcyjność i nie pozostaje bez wpływu na efektywność egzekucji. Ochrona praw dzierżawcy nie może podważać ani w istotny sposób ograniczać ogólnej idei ochrony wierzyciela. Nie ma też podstaw do jednakowego traktowania dzierżawcy nieruchomości, uprawnionego - zazwyczaj przez okres wieloletni - do korzystania z niej oraz pobierania pożytków i dzierżawcy praw, niemającego prawa do korzystania z rzeczy, nieposiadającego jej, a pobierającego jedynie pożytki, jakie prawo to przynosi. Wąska wykładnia art. 1002 k.p.c. nakazuje więc przyjąć, że w razie egzekucji z nieruchomości, a więc w przypadku rozważanym w rozpoznawanej sprawie, wstąpienie w prawa i obowiązki dłużnika możliwe jest jedynie w odniesieniu do stosunku dzierżawy nieruchomości.

Uchwała SN z dnia 28 sierpnia 2008 r., III CZP 61/08

Standard: 12978 (pełna treść orzeczenia)